گزیلوز لیزین دزوکسی کولات  (XLD) آگار یک محیط انتخابی و افتراقی برای جداسازی، کشت و تمایز میکروارگانیسم‌های گرم منفی روده و تمایز سالمونلا و شیگلا در نمونه‌های بالینی یا مواد غذایی است. آگار XLD به صورت انتخابی با مهار سایر عوامل بیماری‌زای روده‌ای، رشد سالمونلا و شیگلا را افزایش می‌دهد و باکتری‌های روده‌ای گرم منفی را بر اساس تخمیر گزیلوز ، دکربوکسیلاسیون لیزین و تولید سولفید هیدروژن از تیوسولفات سدیم، متمایز می‌کند.

در این مطلب قصد داریم تا در رابطه با گزیلوز لیزین دزوکسی کولات (XLD) آگار، نحوه آماده‌سازی آن و نتیجه رشد ارگانیسم‌های مختلف روی این آگار، اطلاعاتی ارائه کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

اصول گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار

محیط کشت گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار از ۲ ترکیب اصلی تشکیل شده است:

1. قندها (گزیلوز ، لاکتوز و ساکارز)
2. لیزین

گزیلوز توسط اکثر باکتری‌های روده‌ای گرم منفی از جمله سالمونلا به سرعت تخمیر می‌شود و باعث اسیدی شدن محیط کشت می‌گردد. در نتیجه شاخص فنول رد را به زرد تبدیل می‌کند.

از آنجایی که گونه‌های شیگلا از گزیلوز استفاده نمی‌کنند، محیط کشت اسیدی نشده و کلنی‌های قرمز تولید می‌شوند. این ویژگی به تمایز گونه‌های شیگلا کمک می‌کند.

پس از اتمام ذخیره گزیلوز، گونه‌های سالمونلا لیزین را دکربوکسیلات می‌کند و pH را به حالت قلیایی افزایش می‌دهند. در نتیجه مجددا کلنی‌های قرمز رنگی روی گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار ایجاد می‌شود. ارگانیسم هایی که لیزین دکربوکسیلاز منفی هستند، باعث ایجاد pH اسیدی و تولید کلنی‌های زرد می‌شوند.

از آنجایی که سالمونلا، تیوسولفات را متابولیزه می‌کند تا سولفید هیدروژن تولید شود، این کلنی‌ها دارای مراکز سیاه رنگی هستند که آن‌ها را از کلنی‌های شیگلا متمایز می‌کند.

گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار حاوی عصاره مخمر نیز هست که نیتروژن، کربن و ویتامین‌های مورد نیاز برای رشد ارگانیسم را تأمین می‌کند.

همچنین سدیم دئوکسی کولات موجود در این محیط کشت از رشد باکتری‌های گرم مثبت جلوگیری کرده و  کلرید سدیم، تعادل اسمزی را حفظ می‌کند.

نحوه آماده‌سازی ۱ لیتر از گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار

۵۵ گرم از ترکیبی که در قسمت قبل گفته شد را در یک لیتر آب حل کنید.

ترکیب را روی هات پلیت قرار داده و مرتبا هم بزنید تا زمانی که به نقطه جوش برسد.

توجه: از حرارت دادن بیش از حد ترکیب خودداری کرده و آن را اتوکلاو نکنید.

محلول را بلافاصله به بن ماری  با دمای ۵۰ درجه سانتی گراد منتقل کنید.

پس از خنک شدن، آن را در پتری دیش بریزید.

توجه: توصیه می‌شود حجم زیادی از محیط کشت را تهیه نکنید که برای حل شدن نیاز به گرم شدن طولانی مدت داشته باشد.

نتیجه کشت برخی میکروارگانیسم‌ها روی گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار

میکروارگانیسم‌های مختلف بر اساس ویژگی‌های متفاوتی که دارند، کلنی‌های رنگی مختلفی روی گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار ایجاد می‌کنند و تمایز میکروارگانیسم‌ها نیز بر همین اساس صورت می‌گیرد.

جدول ۱٫ نتیجه کشت برخی میکروارگانیسم‌ها روی XLD آگار