آنچه باید راجع به فشارخون بدانیم

با فشارخون آشنا شویم
فشارخون از جمله بیماری های شایع در کشور است که سالانه مراجعان بسیاری به پزشکان بخاطر این عارضه مراجعه می کنند و از بدو تولد هر شخصی وجود دارد. بنابراین فشار خون به تنهایی مشکلی ندارد، اما زمانی که با فشار خون بالا یا فشار خون پایین روبرو می شوید مشکل ساز می‌شود.اگر بخواهیم تعریفی برای این بیماری بیاوریم باید بگوییم در واقع همان نیرو و فشاری است که خون در هنگام جریان در رگ ها به دیواره رگ ها وارد می کند.

فشار خون سیستولیک و دیاستولیک چیست؟
احتمالا شما هم با دو واژه دیاستولیک و سیستولیک مواجه شده اید و خواسته باشد بدانید فشارخون سیستولیک و دیاستولیک چیست؟ وقتی فشارخون را با دستگاه های مخصوص فشار سنج میگیرید. دو عدد به شما می دهد. یکی از اعداد از فشار و نیروی ناشی از خونی که قلب در تپش های خود آن را در میان سرخرگ ها پمپاز می کند بدست آمده است که به آن فشار سیستولیک می گویند، فشار خون نرمال سیستولیک تقریبا ۱۲۰ میلی لیتر جیوه است. اما عدد دیگر فشارخون در سیاهرگ هاست و در واقع فشار و نیروی خون درون سیاهرگ ها در زمان فاصله دو تپش قلب است، فشارخون نرمال دیاستولیک هم تقریبا ۸۰ میلی لیتر جیوه است.

فشار خون نرمال
یکی از بیماری های مهم بالا رفتن فشارخون است. به این معنا که میزان نیروی وارده به دیواره رگ بسیار بالاتر از حد نرمال آن است. این اتفاق زمانی می افتد که سرخرگ بزرگ منعطف نباشد و رگ ها باریک شوند. علائم بالا رفتن فشارخون عبارتند از: تپش قلب، تنگی نفس، سردرد، سرگیجه، سیاهی رفتن چشم و…

فشار خون پایین چیست؟ در این حالت فشار خون موجود در رگ ها پایین و کم است.پایین آمدن فشارخون از حد نرمال و طبیعی، هم خوب نیست. هرچند که خیلی ها به صورت ارثی و طبیعی دارای افت فشار هستند، در صورتی که این حالت همراه با علائم دیگری نباشد مشکلی ایجاد نمی کند. اما اگر همراه علائمی مانند: ضعف، رنگ پریدگی، کاهش ضربان قلب، سرگیجه و تاری دید باشد، مشکل جدی است و باید درمان صورت گیرد. اما علت فشارخون پایین و بالا چه چیزهایی می تواند باشد.؟

علت فشارخون بالا چیست؟
بارداری
مصرف برخی از داروها از جمله داروهای استروئیدی
ژنتیک و سابقه خانوادگی
استرس و اضطراب
افزایش سن
اضافه وزن
مصرف مواد مخدر و سیگار و الکل
مصرف زیاد نمک، غذاهای فست فودی و پرکالری و چرب

پرفشاری خون به معنای بالا بودن میزان فشاری است که بر اثر برخورد خون به دیواره‌ی سرخرگ‌ها ایجاد می‌شود. سرخرگ‌ها، رگ‌هایی هستند که خون را از قلب به تمام اعضای بدن می‌رسانند. میزان فشار خون، با دو عدد مشخص می‌شود. فشار خون سیستولیک (عدد بالایی) نشان دهنده‌ی فشار وارد شده به دیواره‌ی سرخرگ‌ها در هنگام انقباض قلب است و فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) نشان دهنده‌ی فشار وارد شده به دیواره‌ی سرخرگ‌ها در هنگام آزاد شدن عضلات قلب (بین هر ضربان قلب) است.
بالا بودن فشار خون باعث بروزعوارضی مانند بیماری قلبی، نارسایی کلیوی، تصلب شرایین، آسیب‌های چشمی و سکته مغزی می‌شود.
فشار خون در حالت طبیعی باید کمتر از ۱۲۰/۸۰ باشد. در صورتی که فشار خون بین ۱۲۰/۸۰ تا ۱۳۹/۸۹۹ باشد، شخص در معرض ابتلا به فشار خون بالا قرار دارد و فشار خون ۱۴۰/۹۰ و بالاتر نشان دهنده ابتلا به بیماری پرفشاری خون است. در دوران بارداری نیز فشار خون بارداری ، به طور طبیعی، باید کمتر از ۱۲۰/۸۰۰ باشد. بالا بودن فشار خون باعث بروز عوارضی مانند بیماری قلبی، نارسایی کلیوی، تصلب شرایین، آسیب‌های چشمی و سکته مغزی و آسیب به مغز می‌شود.
چه افراد بیشتر در معرض پرفشاری خون هستند؟
افزایش فشار خون در بین افراد بالاتر از 45 سال متداول است. در این بین سهم مردان بیش از زنان است. این آمار در افراد بالای 65 سال به عکس است به نحوی که زنان بیشتر تحت تاثیر پرفشاری خون قرار می گیرند.
داشتن سابقه خانوادگی از عوامل افزاینده ریسک ابتلا به فشار خون بالا است. همچنین نژاد نیز در افزایش ریسک ابتلا به این بیماری موثر است؛ چنانکه فشار خون بالا و عوارض ناشی از آن در سیاه پوستان بیشتر مشاهده شده است. همچنین حدود 60% از افراد دیابتیک شرایط پر فشاری خون را تجربه کرده اند. آمارها حاکی از آن است که از هر 5 فرد مبتلا به پر فشاری خون،1 نفر از ابتلا به این بیماری آگاه نیست. که این مهم، از عمده ترین ریسک فاکتورهای حمله قلبی و سکته مغزی است. عدم درمان مناسب برای فشار خون بالا می تواند منجر به ایجاد آسیب های قلبی، مغزی، کلیوی، ریوی و اختلال در گردش خون بدون هیچ علامت خاصی شود .
ممکن است برخی افراد با بالا رفتن شدید فشار خون دچار علائم زیر شوند:
سر درد شدید
سرگیجه
تنگی نفس
تاری دید
احساس نبض در سر یا گردن
حالت تهوع
خستگی
درد در قفسه سینه
وجود خون در ادرار
دلایل پرفشاری خون چیست؟
دلایل بسیاری برای افزایش فشار خون وجود دارد اما علت دقیق آن مشخص نیست.
دلایل محیطی: از جمله عوامل افزاینده فشار خون میتوان به عادات غذایی و سبک زندگی اشاره کرد. برخی از این عوامل عبارتند از:
سیگار کسیدن
اضافه وزن و چاقی
کمبود فعالیت فیزکی
مصرف زیاد نمک و حساسیت به سدیم
مصرف الکل
استرس
افزایش سن
عوامل ژنتیکی
اختلالات
غده آدرنال و تیروئید
اختلالات خواب
بیماری های مزمن کلیوی
کمبود ویتامین D
دلایل ژنتیکی فشار خون بالا:
در بسیاری از خانواده‌ها، فشار خون بالا یک بیماری ارثی است. نتایج بسیاری از تحقیقات نشان دهنده‌ی تاثیر برخی از ژن‌ها و جهش‌های ژنتیکی در ابتلا به فشار خون بالا بوده است. البته موارد ابتلا به فشار خون بالا بر اثرعوامل ژنتیکی تنها ۲ تا ۳ درصد از کل موارد ابتلا به این بیماری را به خود اختصاص داده است.
دلایل بیولوژیکی فشار خون بالا:
1) بر هم خوردن تعادل آب و نمک در بدن: در حالت عادی کلیه‌ها وظیفه‌ی متعادل کردن آب و نمک بدن را بر عهده دارند و این کار را با حفظ سدیم و آب و دفع پتاسیم انجام می‌دهند. در صورتی که این عملکرد کلیه دچار اختلال شود، حجم خون در بدن افزایش پیدا می‌کند که این موضوع باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود.
2) مشکلات سیستم رنین،آنژیوتاسیون،آلدوسترون: سیستم رنین-آنژیوتاسیون-آلدوسترون در بدن وظیفه‌ی تولید هورمون‌های آنژیوتاسیون و آلدسترون را بر عهده دارد. هورمون آنژیوتاسیون موجب تنگ شدن عروق بدن می‌شود، که این امر باعث بالا رفتن فشار خون در بدن می‌شود. هورمون آلدوسترون بر عملکرد کلیه در احتباس آب و نمک تاثیر می‌گذارد. افزایش هورمون آلدوسترون در بدن، بر نحوه‌ی عملکرد کلیه‌ها تاثیر گذار است و موجب افزایش حجم خون و در نتیجه افزایش فشار خون می‌شود.
3) عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک: عملکرد سیستم سمپاتیک بدن تاثیر مهمی بر تنظیم فشار خون در بدن دارد. این سیستم بر ریتم ضربان قلب، ریتم تنفس و فشار خون موثر است. محققان در حال بررسی نحوه تاثیر عدم تعادل سیستم سمپاتیک بر بالا رفتن فشار خون هستند.
4) عملکرد و ساختار عروق بدن: تغییر در عملکرد و ساختار عروق کوچک یا بزرگ بدن، می‌تواند موجب بالارفتن فشار خون شود. هورمون آنژیوتاسیون و سیستم ایمنی بدن می‌توانند باعث تنگی و جمع شدن عروق بدن شوند، که این موضوع بر میزان فشار خون موثر است.
5) سایر بیماری‌ها: سایر علل ابتلا به فشار خون بالا شامل بیماری‌هایی مانند نارسایی مزمن کلیه، وقفه تنفسی در خواب، اختلالات تیروئید و ابتلا به برخی تومورها می باشد.
عوارض پرفشاری خون چیست؟
ابتلا به پرفشاری خون می تواند سبب ایجاد آسیب های بافتی و در نهایت ایجاد مشکلات ذیل شود:

• حمله قلبی و سکته مغزی: فشار خون بالا می تواند با سختی عروق و تصلب شراین همراه باشد از این رو ریسک ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد.

• نارسایی قلبی: با افزایش فشار خون، ماهیچه به قدرت بیشتری جهت پمپاژ خون نیازمند است از این رو ماهیچه های قلبی ضخیم تر می شوند. ضخیم شدن این ماهیچه ها با ایجاد نارسایی های قلبی همراه است.

• سندروم های متابولیک: این سندروم مجموعه ای از اختلالات متابولیسم است که با افزایش تریگلیسیرید، کاهش HDL (کلسترول خوب)، فشار خون بالا و ازدیاد انسولین همراه است.

• مشکلات حافظه و یادگیری: فشار خون بالای کنترل شده می تواند بر روی قدرت تفکر، حافظه و یادگیری تاثیر گذار باشد. این اختلال در بسیاری از افراد دارای پرفشاری خون مشاهد می شود.

• ضخیم، تنگ یا پاره شدن عروق چشم: این موارد که ممکن است در نتیجه ی پر فشاری خون ایجاد شود، باعث تاری دید می گردد.

• تضعیف و تنگ شدن عروق خونی کلیوی

• افزایش خطر ابتلا به آنوریسم

راه‌های درمان و پایین آوردن فشار خون:
فشار خون بالا بر اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود و بنابراین راه‌های درمان و پایین آوردن سریع فشار خون نیز مختلف هستند. هدف از درمان فشار خون بالا، پایین نگه داشتن میزان فشار خون بیمار کمتر از عدد ۱۴۰/۹۰۰ است. اقدامات درمانی برای فشار خون بالا عبارتند از:

بهبود عادات زندگی
ترک سیگار
کاهش وزن
ورزش کردن
عدم مصرف الکل
خوردن غذاهای کم نمک و کم چرب
دارودرمانی : انواع دارو برای فشار خون بالا وجود دارند و پزشک شما سعی می‌کند، دارویی تجویز کند که مناسب شرایط شما است.

علت فشارخون پایین چیست؟
کمبود مواد مغذی در بدن
خوابیدن و استراحت طولانی
بارداری
عفونت های شدید
کاهش حجم خون به دلایلی مانند خونریزی و یا تشنگی
مشکلات قلبی

آزمایش ها و کنترل مستمر و سالانه علائم بالینی زیر نظر پزشک متخصص و داشتن برنامه غذای رژیمی مناسب تحت نظارت و راهنمایی یک متخصص تغذیه، در پیشگیری و درمان افت فشار خون و همچنین در لاغری و تناسب اندام مبتلایان نقش اساسی دارد. جدی گرفتن علائم بالینی افت فشار خون و توجه به علل ایجاد این بیماری، در تسریع روند درمان افت فشار خون موثر است. مصرف آب کافی، مصرف غذاهای غنی از B12، فولات و نوشیدن قهوه کافئین دار می تواند به درمان افت فشار خون کمک کند.

دلایل افت فشار خون + برای فشار پایین چی بخوریم
تغذیه مناسب برای درمان افت فشار خون

افت فشار خون چیست؟
فشار خون پایین که به آن افت فشار خون نیز گفته می شود، برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد. میزان فشار خون طبیعی بین 60/90 تا 80/120 میلی متر جیوه (mm Hg) است، اما اعداد خارج از این محدوده هنوز هم می تواند خوب باشد. داشتن فشار خون طبیعی برای یک انسان، تحت تاثیر موارد زیر است:
وضعیت پیشینه سلامتی فرد
سن
شرایط کلی امروز بدن فرد
اگر قرائت فشار خون شما زیر 60/90 میلی متر جیوه باشد می توانید مبتلا به افت فشار خون تشخیص داده شوید.

علائم بالینی افت فشار خون
افت فشار خون علائم بالینی مرتبطی دارد که می تواند صحت ابتلای شما را بالا ببرد. این علائم شامل موارد زیر است:

تاری دید
گیجی یا مشکل در تمرکز
سرگیجه
غش کردن
سبکی سر
حالت تهوع یا استفراغ
ضعف
همچنین در صورت داشتن موارد زیر، فوراً به پزشک تخصص مراجعه کنید
نبض سریع
تنفس کم عمق
پوست سرد و مرطوب
این علائم ممکن است نشان دهنده شوک باشد که یک وضعیت اورژانسی پزشکی محسوب می شود.

علل افت فشار خون
فشار خون پایین دلایل مختلفی دارد از جمله:
تغییر ناگهانی در شرایط
کم خونی
اختلالات سیستم عصبی خودمختار
کمبود آب بدن
رژیم غذایی
خوردن یک وعده غذایی بزرگ
اختلالات غدد درون ریز
واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)
از دست دادن خون زیاد
حمله قلبی یا بیماری قلبی
قند خون پایین
داروهای خاص
بارداری
عفونت شدید
استرس
شرایط تیروئید
ورزش شدید
بیماری های عصبی مانند پارکینسون

مواد غذایی مناسب برای درمان افت فشار خون
خوردن انواع خاصی از غذاها می تواند به شما در کاهش اثرات و درمان افت فشار خون کمک کند. شما می بایست علائم خود را کنترل کرده و مرتباً فشار خون خود را اندازه بگیرید تا ببینید چه عواملی موثرتر است. سعی کنید در تغذیه روزانه خود، موارد زیر رعایت کنید:

مصرف مایعات بیشتر
کمبود آب حجم خون را کاهش داده و باعث افت فشار خون می شود. هیدراته ماندن بدن مخصوصا به هنگام ورزش بسیار مهم است.

مصرف غذاهای سرشار از ویتامین B-12
کمبود ویتامین B-12 می تواند منجر به نوع خاصی از کم خونی شود که می تواند باعث فشار خون پایین و خستگی شود. غذاهای غنی ازB-12 شامل تخم مرغ، غلات غنی شده، گوشت حیوانات و مخمر غذایی است.

حتما در رژیم روزانه خود، مصرف غذاهای دارای ویتامین B12 را درنظر داشته باشید.

غذاهای سرشار از فولات
فولات کم نیز می تواند در کم خونی نقش داشته باشد. نمونه هایی از غذاهای غنی از فولات شامل مارچوبه، لوبیا، عدس، مرکبات، سبزیجات برگ دار، تخم مرغ و جگر است.
نمک
غذاهای شور می توانند فشار خون را افزایش دهند. در صورت داشتن افت فشار خون، سوپ کنسرو شده، ماهی دودی، پنیر دلمه، انواع ترشی و زیتون را فراموش نکنید.
کافئین
قهوه و چای کافئین دار می توانند با تحریک سیستم قلبی عروقی و افزایش ضربان قلب، فشار خون را به طور موقت افزایش دهند. پیشنهاد می شود مقاله پرخوری عصبی را مطالعه کنید.

نکات طلایی برای جلوگیری از افت فشار خون
مبتلایان به افت فشار خون می بایست همیشه تحت نظر یک متخصص تغذیه در ارتباط با رژیم لاغری و رژیم غذایی روزانه خود راهنمایی شوند. روش هایی وجود دارد که می توانید رفتارهای روزمره خود را اصلاح کنید که می تواند به شما کمک کند.
اگر شک دارید که به کم خونی مبتلا هستید یا خیر، برای مشخص کردن نوع کم خونی و بهترین گزینه های درمانی، حتماً از متخصص تغذیه خود مشورت بگیرید.
در اینجا چند تغییر دیگر وجود دارد که می توانید برای افزایش فشار خون در رژیم غذایی ایجاد کنید:
وعده های غذایی خود را کوچکتر و در دفعات بیشتر مصرف کنید
وعده های غذایی بزرگ ممکن است باعث کاهش چشمگیر فشار خون شوند، زیرا بدن شما برای هضم وعده های غذایی بزرگتر بیشتر کار می کند.
آب بیشتری بنوشید و مصرف الکل را محدود کنید

علاوه بر تغییر رژیم غذایی، می توانید فشار خون خود را با ایجاد این تغییرات در سبک زندگی افزایش دهید:

– اگر در هوای آزاد و در گرمای شدید ورزش می کنید، مرتب استراحت کنید و حتماً آب زیاد بنوشید.

– اجتناب از صرف زمان طولانی در سونا، وان آبگرم و اتاق بخار که می تواند باعث کم آبی بدن شود.

– تغییر حالت سریع در بدن خود نداشته باشید (ایستاده به نشسته و برعکس).

– از استراحت طولانی مدت در تختخواب خودداری کنید.

– از جوراب های فشاری استفاده کنید، که به حرکت خون به سمت بالا از پاها و ران های شما کمک می کند.

فشار خون پایین و بارداری
افت فشار خون در طی 24 هفته اول بارداری معمول است. در این زمان سیستم گردش خون شروع به تغییر می می کند و تغییرات هورمونی باعث گشاد شدن رگ های خونی می شود. اگر علائم فشار خون پایین دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. در این مدت آب کافی بنوشید.

فشار خون پایین مربوط به بارداری معمولاً در ماه های بعدی دوران بارداری یا اندکی پس از زایمان از بین می رود.

مهم است که فشار خون خود را در دوران بارداری کنترل کنید تا علل اصلی آن مانند کم خونی یا حاملگی خارج رحمی از بین برود. پیشنهاد می شود مقاله رژیم شیردهی را مطالعه کنید.

کنترل فشار خون و رژیم غذایی
در کنار سایر اصلاحات در سبک زندگی، اتخاذ یک رژیم غذایی سالم می تواند به میزان قابل توجهی سطح فشار خون را کاهش دهد و به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند.بر اساس تحقیقات، افزودن برخی مواد غذایی مانند سبزیجات برگ‌دار، انواع توت‌ها، لوبیا، عدس، دانه‌ها، ماهی‌های چرب، مرکبات و هویج به وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها ممکن است به شما در رسیدن و حفظ سطح بهینه فشار خون کمک کند.اگر سطح فشار خون بالا دارید یا به دنبال حفظ فشار خون سالم هستید، افزودن تعدادی از غذاهای ذکر شده در این مقاله به رژیم غذایی شما ممکن است کمک کننده باشد.برای داشتن یک برنامه غذایی برای کنترل فشار خون به سایت غفاری دایت بروید و با یک غذای رژیمی اصولی و مناسب از قسمت رژیم انلاین من،با فشار خون بالا خداحافظی کنید

چگونه فشارخون را درمان کنیم؟
برای درمان این بیماری می توان چند روش را توصیه کرد:
روش اول : اصلاح رفتار: به طور منظم ورزش کنید. وزن خود را کنترل کنید، از مصرف نمک و مواد غذایی چرب و پرکالری پرهیز کنید. غذاهای سالم و میوه و سبزیجات بیشتری استفاده کنید. کافئین را کنار بگذارید و مصرف چایی و قهوه را به حداقل برسانید و مواد مخدر و الکل و سیگار را کنار بگذارید. گوشت سفید را جانشین گوشت قرمز کنید. فشاری کاری را کم کنید و میزان استرس و اضطرابتان را کنترل کنید.
روش دوم: درمان خانگی: برای درمان فشارخون بالا به صورت خانگی می توان روزانه چند عدد آلو یا تمشک و یا زغال اخته را مصرف کرد. همچنین خوردن روزانه یک عدد سیب می تواند موثر باشد. عسل برای فشارخون بالا بسیار موثر است به طوری که می توانید با اضافه کردن سه قاشق عسل به یک قاشق روغن سیاه دانه و نصف قاشق سرکه طبیعی معجونی بسازید که مصرف آن به صورت ناشتا در کنترل این بیماری موثر است. برای پایین آوردن فوری فشار خون بالا می توان از مقداری چای ترش و یا عرق سنبل الطیب استفاده کرد.
درمان خانگی فشارخون پایین هم به این صورت است که با مصرف کمی نمک، مصرف بیشتر آب، انداختن پاها روی هم و استفاده از وعده های غذایی بیشتر ولی کم حجم می توان این بیماری را کنترل کرد.
روش سوم: طب سنتی: در طب سنتی معتقدند برای درمان فشارخون بالا از بادکش و حجامت استفاده کنید و با این کار فشار ناشی از خون را درون رگ ها کاهش دهید. همچنین پزشکان طب سنتی بیماران را به مصرف گیاهان آرام بخشی نظیر گل گاوزبان، گل بیدمشک و عناب تشویق می کنند. برای درمان فشار پایین هم بیماران باید جوراب های مخصوص واریس بپوشند این کار به افزایش فشار آنها کمک می کند.