TSHدر ازمایش خون چیست؟

TSH در آزمایش خون چیست؟

آزمایش TSH یا  Thyrotropin آزمایشی است که عملکرد غده تیروئید در بدن را بررسی می‌کند. TSH مخفف “هورمون تحریک کننده تیروئید“ است. آزمایش TSH میزان این هورمون را در خون اندازه‌گیری می‌کند.

این آزمایش مشخص می‌کند که غده تیروئید بیش از حد فعال (پرکاری تیروئید) یا کم کار (کم کاری تیروئید) است. از آنجا که هورمون‌های تیروئیدی در متابولیسم وزن بدن، دمای بدن، حالات خلقی، کنترل عضلات، هضم، رشد،‌ عملکرد و رشد مغز، عملکرد قلب و باروری تاثیر دارند، لذا سالم بودن این غده نقش مهمی در سلامت کلی دارد. اختلالات تیروئید مشکلات سلامتی زیادی را ایجاد می‌کنند که شایع‌ترین آنها بیماری‌های خودایمنی و کمبود ید است. 

اگر مقدار هورمون تیروئید در خون بیش از حد(پرکاری تیروئید) و یا بسیار کم(کم کاری تیروئید) باشد، ممکن است نیاز به آزمایش TSH داشته باشید.

علائم پرکاری تیروئید، که به عنوان تیروئید بیش فعال نیز شناخته می‌شود، شامل موارد زیر است:

• اضطراب
• کاهش وزن
• لرزش در دستان
• افزایش ضربان قلب
• پف کردن
• برجستگی چشم‌ها
• مشکل خوابیدن

علائم کم کاری تیروئید، که به عنوان تیروئید کم کار نیز شناخته می‌شود ، شامل موارد زیر است:

• افزایش وزن
• خستگی
• ریزش مو
• تحمل کم برای دمای سرما
• دوره‌های قاعدگی نامنظم
• یبوست

شرایط آزمایش TSH

آزمایش TSH را می‌توان در هر ساعتی از روز  انجام داد. هیچ آمادگی قبلی مثل ناشتا بودن برای انجام این آزمایش نیاز نیست. همچنین قبل از بررسی سطح TSH خون نیازی به قطع مصرف دارو نیست. با این حال مهم است که به پزشک اطلاع دهید که چه داروهایی مصرف می‌کنید، زیرا برخی از داروها می‌توانند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند.

البته گاهی گفته می‌شود که بهتر است قبل از انجام این تست شرایط ناشتایی به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت رعایت شود. بهتر است این موضوع را دقیقا از پزشک خود بپرسید؛ زیرا برخی از پزشکان به انجام این آزمایش در شرایط ناشتایی تاکید دارند و برخی دیگر ضرورتی برای این کار نمی‌بینند.

نکته:

•  اگر تحت درمان با داروی تیروئید هستید، بهتر است ابتدا آزمایش را انجام دهید و بعد داروی خود را مصرف کنید.

تفسیر آزمایش TSH:

آزمایش TSH برای کمک به تشخیص اختلالات غده تیروئید، بررسی روند درمان بیماران مبتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید و غربالگری نوزادان از نظر کم کاری تیروئید مادرزادی انجام می‌شود.

تفسیر آزمایش tsh در کنار سایر آزمایشات مربوط به تیروئید انجام خواهد شد. در این رابطه حتما باید با پزشک مشورت داشته باشید. سطح نرمال TSH در بزرگسالان بین ۰.۴ mlU/L تا ۴ mlU/L (واحد بین‌المللی میلی به ازای هر لیتر) است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این محدوده باید چیزی حدود ۰.۴۵ mIU/L تا ۲.۵ mIU/L باشد. این میزان در افرادی که تحت درمان اختلالات تیروئید قرار دارند، بین ۰.۵ تا ۳.۳ میلی‌گرم است.

اگر سطح TSH خون بالاتر از این باشد، تیروئید کم کار است و اگر میزان آزمایش TSH کمتر از حد نرمال باشد، تیروئید پرکار است. سطوح THS از نظر جنسیت و سن متفاوت خواهند بود.

ممکن است نتیجه آزمایش TSH بر اساس آزمایشگاهی که به آن مراجعه می‌کنید، کمی متفاوت باشد. باید بدانید که سطح TSH در کودکان، نوزادان و زنان باردار می‌تواند خارج از حد طبیعی بزرگسالان باشد.

میزان نرمال TSH در کودکان

میزان TSH در کودکان با توجه به سن آنها طبق جدول زیر است. سطح TSH در ماه اول پس از تولد در کودک زیاد است. با افزایش سن به تدریج از سطح آن کاسته خواهد شد.  نمونه‌گیری برای نوزادان از پاشنه انجام می‌شود.

آزمايش TSH در بارداری

به طور کلی، سطح T3 و T4 در بارداری بالا می‌رود و سطح TSH کاهش پیدا می‌کند. ازآزمایش T4 برای بررسی‌های بیشتر استفاده خواهد شد. hcg و هورمون استروژن در عملکرد غده تیروئید در دوران بارداری تاثیر زیادی دارند. هورمون (Hcg) در سه ماهه اول بارداری سطح بالایی دارد؛ از همین جهت از ترشح TSH جلوگیری می‌کند. به همین دلیل ممکن است خانم باردار به بیماری تیروئید پرکار مبتلا شود. بنابراین مقدار TSH در سه ماهه اول بارداری کاهش پیدا می‌کند و در طول دوران بارداری به حالت اولیه خود باز می‌گردد.

هورمون استروژن مقدار پروتئین‌های ناقل هورمون‌های تیروئید را در سرم افزایش می‌دهند. بیش از ۹۹ درصد هورمون‌های تیروئید در خون به این پروتئین‌ها متصل هستند. در نتیجه هورمون‌های تیروئید تام افزایش پیدا می‌کنند، اما هورمون‌های آزاد به صورت نرمال باقی می‌مانند. با نرمال باقی ماندن میزان هورمون‌های، free t4 -free t3- -TSHدر طول بارداری، عملکرد تیروئید نیز نرمال است و تغییری نمی‌کند.

میزان نرمال غده تیروئید در بارداری به شرح زیر است:

TSH بالا در آزمایش خون:

سطح بالای TSH، معمولا نشانه کم کاری تیروئید است. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که غده هیپوفیز با پمپاژ TSH بیشتر، مقدار کم هورمون تیروئید را جبران می‌کند. این بیماری بیشتر در خانم‌های مسن شایع است، اما می‌تواند در هر سنی افراد را درگیر کند. نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید مادرزادی نیز می‌توانند با سطح TSH بالا متولد شوند. عوارض بالا بودن TSH در آزمایش خون عبارتند از:

• مشکلات حافظه
•  گواتر
•  ضربان آهسته قلب
•  افسردگی
•  افزایش وزن
• مفاصل متورم
•  سفت یا دردناک
•  خستگی
•  یبوست
•  خشکی پوست یا مو
•  کم پشت شدن موها
•  تغییر در قاعدگی
•  افزایش حساسیت به سرما 

TSH پایین در آزمایش خون:

عوارض پایین بودن TSH در آزمایش خون عبارتند از:

•  عصبی بودن
•  تحریک پذیری
• بروز اختلالات خواب 
•  احساس خستگی عمومی
• ضعف عضلانی
• اسهال
• بزرگ شدن ظاهری گردن
• بزرگ شدن چشم ها
• تپش قلب 
• افزایش ضربان قلب
• تعریق بیش از حد