آزمایش ویدال برای تشخیص سرولوژی بیماری حصبه ،Typhoid وشبه حصبه Paratyphoid می باشد که علت آن ها آلودگی باسیل های گونه سالمونلا ها Salmonella از دسته باسیل های روده ای Enteric bacillus می باشد این باسیل ها از راه دستگاه گوارش واردبدن انسان میشون
این بیماری ها در اثر آلودگی با باسیل های گونه سالمونلادر انسان و موجودات دیگر ازقبیل پرندگان و حیوانات خانگی و جوندگان ایجاد می گردد.
سالمونلاها با سیل های گرم منفی غالبا متحرک هوازی یا بی هوازی اختیاری فاقد اسپور هستند که از طریق خوردن آب و غذا – شیر گوشت و فراورده های حیوانی الوده به انسان منتقل میشوند –مگس و سوسک نیز از عوامل انتقال دهنده باکتری به مواد غذایی هستند حاملین باکتری (کسانی که میکروارگانیسم را برای مدت طولانی دفع می نمایند ) مهمترین منبع عفونت می باشند.
تصویر 1 . تصویر میکروسکوپی از سالمونلا در نمونه مدفوع
بیماری هایی که توسط سالمونلا ایجاد می گردند :
✔ تب های تیفوئیدی و پارا تیفوئیدی که به نام تب روده ای (Enteric fever ) معروف است
✔ سپتی سمی و عفونت خون Septicemia
✔ مسمومیت غذایی
باسیل های تیفوئید و پاراتیفوئید را می توان قبل از این که تست ویدال مثبت شود به ترتیب از خون ، مدفوع ، ادرار جدا کرد.
به تدریج که تیتر آنتی بادی بالا می‌رود کشت‌های مثبت میکروب نیز کمتر میشوند. 90 تا 95 درصد بیماران 4 هفته بعد از ورود میکروب به بدن آزمایش ویدال آن‌ها مثبت می‌شود.
تصویر2. نشانه های تب تیفوئیدی
چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟
آزمایشات سرولوژیکی از هفته دوم به بعد مثبت میشوند. معمولاً در اواخر هفته اول در ۵۰% موارد آنتی بادی علیه آنتی ژن پیکری میکروب (آنتی ژن O) در سرم بیماران مشاهده می‌شود و پس از ۴ هفته در حدود ۹۵- ۹۰% موارد تیتر آنتی بادی در سرم افراد علیه آنتی ژن O مثبت می‌شود.
حداکثر تیتر علیه آنتی ژن O در هفته ششم ظاهر می‌شود که پس از ۶ ماه تا یک سال تیتر پایین می‌آید و از بین می‌رود.
افزایش تیتر علیه آنتی ژن O بهترین نشانه آلودگی جدید می‌باشد. در صورتی که آنتی بادی علیه آنتی ژن فلاژله‌ای (آنتی ژن H ) آهسته تر بالا می‌رود و ممکن است سال‌ها همچنان بالا باقی بماند.
آنتی بادی علیه آنتی ژن Vi در ناقلین سالم یا بیمار و یا بیمارانی که بهبود یافته اند مشاهده می‌شود.
روش تشخیص سرولوژیکی یا آزمایش ویدال
آزمایش ویدال برای اولین بار در سال 1896 توسط ویدال دانشمند فرانسوی ارائه شد اساس این آزمایش آلگوتیناسیون است بدین معنی که آنتی بادی های تولید شده در بدن علیه سامونلا که معمولا مدتی پس از شروع بیماری به وجود می ایند قادرند که با باکتری مربوط به آنتی ژن های مربوط به آن ترکیب شوند و ایجاد آلگوتیناسیون نمایند البته در ازمایش کلاسیک ویدال خود میکروب سالمونلا به عنوان آنتی ژن به کارمی رفت
شرح آزمایش
✔ تب روده نوعی بیماری تهدیدکننده حیات است که در اثر عفونت با باکتری سالمونلا انتریکا سروتیپ تایفی (S.typhi) ایجاد می‌شود و معمولاً از طریق غذا و نوشیدنی‌های آلوده به مواد مدفوعی، منتقل می‌شود.
✔ این بیماری شامل علائمی مانند تب بالا، خستگی، سردرد، درد شکم، اسهال یا یبوست، کاهش وزن و بثورات پوستی است که به عنوان ” لکه‌های گل سرخ ” شناخته می‌شود.
✔ در حالی که انجام این آزمایش آسان است، اما نگرانی در مورد قابلیت اطمینان آزمایش ویدال همچنان وجود دارد. این تست برای بیماری تب تیفوئید اختصاصی نیست و در صورتی که فرد مبتلا به عفونت نباشد می‌تواند مثبت باشد.
✔ تشخیص و درمان به موقع مهم است زیرا عوارض جدی، از جمله خون‌ریزی شدید روده یا سوراخ شدن روده، ممکن است در عرض چند هفته ایجاد شود.
✔ آزمایش کشت مدفوع ، مغز استخوان ، و ادرار نیز ممکن است انجام شود. با این حال، کشت خون در مناطقی از جهان که فاقد منابع لازم برای تجهیزات اتوماتیک هستند، می‌تواند وقت‌گیر و هزینه‌بر باشد..
✔ تا زمانی که گزینه ساده، ارزان و قابل اطمینان دیگری در دسترس نباشد، استفاده از آزمایش ویدال احتمالاً در آن کشورهایی که منابع محدودی دارند، ادامه خواهد داشت.
✔ تب روده یا تیفوئید با علائمی نظیر احساس ناخوشی، سرفه‌های خشک، سردرد، درد عضلانی و تبی که به تدریج افزایش می‌یابد شروع می‌شود. در این مرحله کشت خون و جداکردن باکتری سالمونلا تایفی ارزش تشخیصی دارد. در هفته‌های بعد می‌توان از آزمایش سرمی ویدال استفاده نمود.
✔ آزمایش ویدال بر اساس نشان دادن حضور آنتی‌بادی در سرم بیمار عفونی شده است که علیه آنتی ژن سوماتیک یا پیکری (o) و یا علیه آنتی ژن فلاژله‌ای (H) تولید شده است.
✔ اگر تیتر آنتی‌بادی علیه آنتی ژن TO در یک عفونت فعال بیش از ۱/۱۶۰ باشد نتیجه‌ی این تست مثبت است و یا اگر تیتر آنتی‌بادی علیه آنتی‌ژن TH در یک عفونت مربوط به زمان گذشته و یا در یک فرد ایمن شده بیش از ۱/۱۶۰ باشد نتیجه مثبت تلقی می‌گردد.