آزمایش هورمون زنانه چیست و چگونه انجام می‌شود؟

زمایش هورمون زنانه از جمله مهمترین تست‌هایی است که با هدف بررسی سلامتی جنسی زنان و قدرت باروری آنها تجویز می‌شود. علت بسیاری از مشکلات ناباروری در زنان به عدم تعادل این هورمون‌ها باز می‌گردد. شرایط انجام این نوع از آزمایشات خون کمی متفاوت‌تر از سایر تست‌های آزمایشگاهی است. مثلا شاید پزشک توصیه کند که آزمایشات در روز سوم سیکل ماهانه انجام شود. در این مقاله هومکا اطلاعات جامعی از آزمایشات هورمون زنانه در اختیار شما قرار داده است.

ناباروی و بروز صفات مردانه در زنان، چالش بزرگی است. تمام این مشکلات ریشه در میزان هورمون‌های زنانه دارند. عدم تعادل این هورمون‌ها منجر به تاخیر سیکل ماهانه، عدم تخمک‌گذاری، توقف سیکل پریودی و … خواهد شد. بهترین راه برای بررسی سطح این هورمون‌ها انجام آزمایش هورمون زنانه است

هورمون‌های زنانه را بیشتر بشناسید. 

هورمون‌ها، مهمترین عوامل تنظیم کننده رشد بدن هستند. اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها تعیین کننده سلامت بدن است. هورمون ها مواد شیمیایی هستند که توسط غدد درون ریز ترشح و به داخل خون می‌ریزند. تغییر درمیزان هورمون‌ها، نشانه‌ی شروع بیماری است. آزمایش هورمونی، مربوط به بررسی هورمون تحریک کننده فولیکولی FSH، هورمونLH، استروژن، تیروئید، پرولاکتین، تستوسترون، هورمون آنتی مولرین AMH و سایر هورمون‌های مربوط به تخمدان است.

این هورمون‌ها از غدد درون ریز ترشح می‌شوند. اطلاع از اینکه این آزمایش‌های هورمونی زنانه روز چندم پریودی انجام می‌شود، بسیار حائز اهمیت است. بررسی میزان این هورمون‌ها تاثیرات مهم و قابل توجهی روی بدن میگذارد و عدم تنظیم این هورمون‌ها باعث بروز اختلالات جدی می‌شود.

رایج‌ترین علائم اختلالات هورمونی زنانه عبارتند از: پریود نامنظم، تنبلی تخمدان، رویش موهای زائد، تغییرات خلق و خو، یائسگی زودرس، ناباروری، چاقی، افسردگی. انجام آزمایش هورمونی زنان به معنای بررسی میزان طبیعی هورمون‌ها در بدن افراد است.

انجام تست‌های هورمونی توسط متخصصین و با متدهای پیشرفته توسط تیم هومکا صورت می‌گیرد. در نتیجه، اگر مراجعه حضوری به آزمایشگاه برای شما سخت است، با ثبت درخواست در مجموعه هومکا می‌توانید درخواست نمونه‌گیری در محل را داشته باشید.

✔ هورمون استروژن (Estrogen): استروژن به تحریک و رشد فولیکول تخمک کمک می‌کند. همچنین، استروژن به بهبود و حفظ غشاء مخاطی موجود در رحم کمک می‌کند. یکی دیگر از انواع آزمایش هورمونی زنانه، بررسی سطح استروژن است. افزایش میزان هورمون استروژن ممکن است ناشی از مصرف بعضی از داروها باشد. به‌عنوان مثال، ممکن است استفاده از داروهای حاوی استروژن که نوعی روش درمانی رایج برای تنظیم یائسگی است، باعث افزایش بیش از حد هورمون استروژن در خانم ها شود.

کاهش سطح استروژن روی عملکرد جنسی تأثیر منفی دارد.  همچنین، سطح پایین استروژن می‌تواند مانع از تخمک گذاری شده و باعث ناباروری شود. سطح پایین استروژن ممکن است نشانه ای از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، کم‌کاری هیپوفیز، بی اشتهایی عصبی باشد. داروهای خاص مانند کلومیفن هم می‌تواند باعث کاهش سطح استروژن شود. علاوه براین، کمبود استروژن باعث کاهش سروتونین میشود و کاهش سروتونین نیز باعث بروز نوسانات خلقی یا افسردگی در خانم‌ها می‌شود. این آزمایش در روز سوم پریودی تجویز می‌شود. میزان این هورمون در روزهای اول پریود، کم است. در آزمایش استروژن سه نوع هورمون استرون (E1)، استرادیول (E2)، استریول (E3) اندازه گیری می‌شود. در زنان قبل از یائسگی، استرادیول در تخمدان‌ها تولید می‌شود.

✔ هورمون پروژسترون (Progesterone): پروژسترون، یک نوع هورمون استروئیدی است؛ این هورمون توسط جسم زرد در نیمه‌ی دوم چرخه‌ی قاعدگی و پس از تخمک‌گذاری تولید می‌شود. وظیفه‌ی هورمون پروژسترون، کمک به آماده سازی رحم برای دریافت تخمک بارور است. هنگامی که تخمک در حین تخمک گذاری از تخمدان آزاد می‌شود، جسم زرد، پروژسترون را به همراه مقادیر کمی استرادیول آزاد می‌کند. اگر تخمک بارور نشود، جسم زرد شکسته می‌شود، سطح پروژسترون کاهش پیدا می‌کند و یک چرخه قاعدگی جدید آغاز می شود.
در آزمایش هورمونی زنانه، سطح پروژسترون بررسی می‌شود. مهم‌ترین هورمون برای باروری، پروژسترون است. با اندازه گیری میزان هورمون پروژسترون، کیست‌های تخمدانی تشخیص داده می‌شوند. از مهم ترین وظایف این هورمون، آماده سازی رحم برای لانه گزینی تخمک است. برای اینکه لانه گزینی رخ دهد، دیواره رحم باید ضخامت مناسبی داشته باشد.

از علائم کمبود پروژسترون، اختلالات عادت ماهانه، احساس ضعف و خستگی، افزایش وزن، خشکی واژن؛ حساسیت سینه‌ها و لکه بینی است است. سطح پایین پروژسترون در دوران بارداری باعث سقط جنین و زایمان زودرس می‌شود. بنابراین، با انجام آزمایش هورمونی در منزل، از بروز این مشکلات پیش بینی کنید.

✔ هورمونLH: هورمونLH  از غده هیپوفیز ترشح می‌شود و میزان هورمون LH  قبل از تخمک گذاری بیشتر است. هورمون LH در تنظیم تخمک گذاری نقش زیادی دارد. این هورمون در غده‌ی هیپوفیز تولید می‌شود. هورمون LH به تنظیم چرخه قاعدگی و تخمک گذاری کمک می‌کند. سطح هورمون LH در چرخه قاعدگی افزایش و کاهش پیدا می‌کند. افزایش میزان LH ممکن است به علت عدم تخمک گذاری، سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. مقدار LH از طریق خون یا ادرار اندازه‌گیری می‌شود. هورمون LH توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود. سطح و میزان هورمن LH در بدن خانم‌ها مختلف است. سطح هورمون LH و هورمون محرک فولیکولی در اثر تغییرات دوره‌ قاعدگی دچار تغییر می‌شوند. میزان این هورمون قبل از زمان تخمک‌گذاری افزایش پیدا می‌کند. 

✔ هورمون تستوسترون (Testosterone): تستوسترون در تخمدان‌های زنان تولید می‌شود.  عدم تعادل هورمون‌ها در زنان باعث افزایش میزان هورمون تستوسترون می‌شود. تستوسترون پایین، همیشه باعث بروز علائم نمی‌شود و گاهی اوقات با انجام آزمایش خون پایین بودن این هورمون در بدن تشخیص داده می‌شود. کاهش میل جنسی، کمبود انرژی، افزایش وزن، افسردگی، ضعیف شدن استخوان‌ها، برخی از علائم مربوط به کاهش هورمون تستوسترون هستند. تستوسترون ممکن است در دوران یائسگی کاهش پیدا کند و منجر به کاهش میل جنسی خانم‌ها شود.

سطح بالای تستوسترون ممکن است باعث ایجاد قاعدگی نامنظم، افزایش وزن، آکنه و ناباروری و همچنین ایجاد صفات مردانه مانند موهای زائد بدن، صدای عمیق و ریزش موی مردانه شود. با این حال، اگر این علائم را داشتید، بهتر است که هر چه سریعتر اقدام به انجام تست هورمونی کنید. علت رایج سطح بالای تستوسترون در زنان، بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک است.

✔ هورمون پرولاکتین: هورمون پرولاکتین یا  Prolactin توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود. برای انجام این آزمایش، شب قبل از انجام آزماش از پوشیدن لباس‌های تنگ اِجتناب کنید. همچنین از انجام فعالیت ورزشی و تماس جنسی اِجتناب کنید. برای آزمایش خون پرولاکتین، باید حین گرفته نمونه خون آرامش داشته باشید. در صورت مصرف هرنوع دارویی به پزشک‌تان اطلاع دهید. آزمایش پرولاکتین در این مواقع تجویز میشود: قاعدگی نامنظم یا قطع دوره قاعدگی، ناباروری، ترشحات پستان، زمانی که باردار و یا شیرده نیستید، حساسیت سینه. 

✔ هورمون آنتی مولرین یاAMH: هورمون آنتی مولرین یا AMH در تخمدان زنان توليد ميشود و مقدار آن باتوجه به سن افراد متغير است. هورمون آنتی مولرین یا AMH، هورمونی است که توسط فولیکول‌های حاوی تخمک تولید میشود. اندازه‌گیری سطح این هورمون برای ارزیابی تعداد فولیکولهای باقیمانده و ذخیره‌ی تخمک‌ها مهم است.

منظور از ذخيره تخمدانی، تعداد سلول‌های فوليكولی است كه در تخمدان‌ها وجود دارد. حساسیت آزمایش AMH  بسیار بالا است و از این تست برای غربالگری اولیه ذخیره تخمدانی استفاده میشود. خانم‌هایی كه ذخيره تخمدانی در تخمدان‌شان كاهش يافته، قدرت باروری پائينی دارند و بیشتر در معرض خطر سقط جنين قرار دارند. اگر ذخیره تخمدانی یک زن زیاد باشد، ممکن است شانس بهتری برای بارداری داشته باشد. AMH در دوران باروری اهميت زیادی دارد.

AMH نقش بسزایی در تنظيم و تعادل هورمون‌های FSH و LH دارد. بررسی اين هورمون مي‌تواند به تعیین میزان ذخيره‌ي تخمك و احتمال بارداری كمك كند. اگر در بارداری دچار مشکل شدید ، ممکن است به آزمایش AMH نیاز داشته باشید. این آزمایش می‌تواند به شما شانس بارداری را نشان دهد. انجام آزمایش هورمون AMH در هر روز از سیکل ماهانه ممکن است. همچنین، انجام آزمایش AMH به شرایط خاصی مثل ناشتا بودن نیاز ندارد.

✔ هورمون تیروئید (Thyroid): عملکرد تیروئید توسط گروهی از هورمون‌های تولید شده توسط غده هیپوفیز یا غده تیروئید اندازه‌گیری و مشخص می‌شود. یکی دیگر از آزمایش‌های هورمونی، آزمایش هورمون تیروئید است. بیماری‌های تیروئید اغلب باعث ایجاد تداخل در قاعدگی می‌شوند. افزایش هورمون‌های تیروئید (پرکاری تیروئید) ممکن است باعث کاهش وزن، گواتر، بیش فعالی و قاعدگی‌های نامنظم شود. به این علت که قاعدگی با تغییرات هورمونی همراه است، پس در نتیجه غده تیروئید می‌تواند روی این تغییرات هورمونی تاثیر بگذارد. تغییرات غده تیروئید می‌تواند علت بی نظمی قاعدگی باشد، بنابراین با انجام آزمایش می‌توانید اختلالات تیروئیدی را تشخیص دهید. بیماری تیروئید درمان‌نشده باعث سقط جنین و زایمان زودرس می‌شود.

کم‌کاری تیروئید در دوران بارداری می‌تواند منجر به پره اکلامپسی، جدا شدن جفت، سقط جنین، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و مشکلات مادرزادی تیروئید شود. کم‌کاری تیروئید در دوران بارداری می‌تواند روی روند رشد کودک هم تأثیر بگذارد.

نشانه‌های عدم تعادل هورمونی

دلایل احتمالی زیادی برای عدم تعادل هورمونی وجود دارد. عدم تعادل هورمونی وقتی اتفاق می اُفتد که هورمون موجود در خون، خیلی زیاد یا کم باشد. علائم عدم تعادل هورمونی عبارتند از:

✔ پریودهای سنگین یا نامنظم

✔ هیرسوتیسم یا موهای بیش از حد روی صورت، چانه یا قسمتهای دیگر بدن

✔ ریزش مو

✔ تغییرات در خلق و خو

✔ افسردگی و استرس

علائم عدم تعادل هورمونی عبارتند از:

• افزایش وزن یا کاهش وزن بدون دلیل
• تعریق غیر قابل توضیح یا زیاد
• مشکل خوابیدن
• تغییر در حساسیت به سرما و گرما
• پوست بسیار خشک یا بثورات پوستی
• تغییرات فشار خون
• تغییرات در ضربان قلب
• استخوان شکننده یا ضعیف است
• تغییر در غلظت قند خون
• تحریک پذیری و اضطراب
• خستگی غیر قابل توضیح و طولانی مدت
• تشنگی بیشتر
• افسردگی
• سردرد
• نیاز به دستشویی رفتن کم و بیش از حد معمول دارد
• نفخ شکم
• تغییر در اشتها
• کاهش میل جنسی
• موهای نازک و شکننده
• ناباروری
• صورت پف کرده
• تاری دید
• برآمدگی در گردن
• حساسیت به پستان
• ​​​تعمیق صدا در زنان

آزمایش هورمون LH چگونه انجام می‌شود؟

برای انجام آزمایش هورمون LH، تکنسین مقداری خون از ورید بازویی شما خواهد گرفت. سپس نمونه از نظر سطح LH تجزیه و تحلیل می‌شود. برای گرفتن خون، تکنسین، بازوی شما را با یک باند الاستیک می‌پیچد تا رگ‌های شما را آسان‌تر ببیند. او پوست شما را ضدعفونی می‌کند و سوزنی را در داخل بازو و وارد رگ می‌کند.

یک لوله متصل به سوزن نمونه کوچکی از خون شما را جمع می‌کند. روند کار کوتاه و عمدتا بدون درد است. پزشک ممکن است درخواست کند که به مدت چند روز، روزانه نمونه خون بگیرید. ازآنجاکه میزان LH در خون با چرخه قاعدگی تغییر می‌کند، ممکن است چند نمونه برای اندازه‌گیری دقیق سطح LH شما لازم باشد.

هورمون LH در ادرار

تست خانگی تخمک‌گذاری با آزمایش خون LH توسط آزمایشگاه‌ها متفاوت است و به شما کمک می‌کند که متوجه شوید بیشترین احتمال بارداری در چرخه قاعدگی در چه زمانی است. درواقع، این تست افزایش هورمون LH در ادرار را تشخیص می‌دهد که افزایش این هورمون نشان می‌دهد تخمدان در حال آزاد کردن تخمک است. این زمانی است که احتمال بارداری در بالاترین حد است.

تفسیر نتایج آزمایش هورمون LH در زنان

میزان طبیعی LH بر حسب IU/L محاسبه می‌شود که این مقدار می‌تواند بر اساس دوره و سن هر زن متفاوت باشد. در ادامه با میزان طبیعی LH به صورت جزئی‌تر آشنا می‌شوید.

• زنان در مرحله فولیکولی چرخه قاعدگی: ۹.۱ تا ۵.۱۲ IU/L
• زنان در اوج چرخه قاعدگی: ۷.۸تا ۳.۷۶ IU/L
• زنان در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی: ۵.۰ تا ۹.۱۶IU/L
• زنان باردار: کمتر از ۵.۱ IU/L
• زنان در دوران یائسگی: ۹.۱۵ تا ۰.۵۴ IU/L
• زنانی که از داروهای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنند: ۷.۰ تا ۶.۵ IU/L

درحالی‌که هر نتیجه تست LH می‌تواند بر اساس شرایط شما متفاوت باشد، برخی تفسیرهای کلی از نتایج LH در ادامه مطرح شده است

علت افزایش میزان هورمون LH در زنان

افزایش سطح LH و FSH می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکل در تخمدان شما باشد. این مسئله به عنوان نارسایی اولیه تخمدان شناخته می‌شود. برخی از دلایل نارسایی اولیه تخمدان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تخمدان‌هایی که به درستی رشد نکرده‌اند
• ناهنجاری‌های ژنتیکی، مانند سندرم ترنر
• قرار گرفتن در معرض اشعه
• سابقه مصرف داروهای شیمی‌درمانی
• اختلالات خود ایمنی
• تومور تخمدان
• بیماری تیروئید یا غده فوق کلیه
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

علت کاهش میزان هورمون LH در زنان

سطح پایین LH ممکن است نشانه «نارسایی ثانویه تخمدان» باشد، به این معنی که مشکل از غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس (بخشی از مغز) نشات می‌گیرد.

علت انجام آزمایش هورمون LH چیست؟

دلایل زیادی برای درخواست آزمایش خون LH توسط پزشک وجود دارد. سطح LH مربوط به مشکلات قاعدگی، باروری و شروع بلوغ است. نمونه‌هایی از مواردی که پزشک ممکن است آزمایش خون LH را تجویز کند عبارت‌اند از:

• زنانی که در باردار شدن با مشکل روبرو شده باشند.
• زنانی که قاعدگی نامنظم را تجربه می‌کنند یا قاعده نشدن را به مدتی طولانی تجربه می‌کنند.
• زنانی که مشکوک به یائسگی هستند.
• افرادی که به اختلال هیپوفیز مشکوک‌اند.
• دختری که به نظر می‌رسد خیلی دیر یا خیلی زود به بلوغ رسیده است.

آمادگی‌های لازم برای انجام آزمایش هورمون LH در زنان چیست؟

پزشک از شما خواهد خواست مصرف داروهایی که ممکن است بر نتایج آزمایش تاثیر بگذارد را به‌طور موقت، متوقف کنید. تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را حتما به پزشک خود اطلاع دهید. این داروها شامل موارد زیر هستند:

• قرص‌های جلوگیری از بارداری
• هورمون درمانی
• تستوسترون
• مکمل DHEA

اگر در سنین باروری هستید، ممکن است لازم باشد این آزمایش در یک روز مشخص از چرخه قاعدگی شما انجام شود. همچنین، اگر اخیرا در معرض رادیوایزوتوپ مثلا در هنگام آزمایش پزشکی هسته‌ای قرار گرفته‌اید این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.

خطرات همراه با آزمایش خون LH چیست؟

تست LH یک آزمایش ایمن است، اگرچه در هر آزمایش خون احتمال کمی برای موارد زیر وجود دارد:

• خون‌ریزی
• کبودی
• احساس سبکی سر

اگر از سوزن می‌ترسید یا مستعد غش کردن هستید حتما در این مورد قبل از انجام آزمایش خون به فرد نمونه گیر اطلاع دهید.

در چه شرایطی تست هورمون FSH افزایش می‌یابد؟

اگر سطح FSH شما بالا باشد می‌تواند نشانه موارد زیر باشد:

• از دست دادن عملکرد تخمدان یا نارسایی تخمدان
• یائسگی
• سندرم تخمدان پلی کیستیک: بیماری‌ای است که در آن هورمون‌های زن از تعادل خارج شده و باعث کیست تخمدان می‌شود.
• یک ناهنجاری کروموزومی، مانند سندرم ترنر که در صورت از دست دادن بخشی یا تمام کروموزوم X یک زن رخ می‌دهد.

افزایش FSH همچنین ممکن است نشان‌دهنده کاهش تولید تخمک و رویان باکیفیت برای لقاح باشد. دلیل عمده این مسئله، سن شماست. با افزایش سن، قدرت باروری شما کاهش می‌یابد و تعداد تخمک‌های کمتری در تخمدان‌ها بالغ می‌شوند. همچنین، کیفیت تخمک‌های باقی‌مانده نیز نسبت به سال‌های قبل پایین‌تر است.

در چه شرایطی تست هورمون FSH کاهش می‌یابد؟

مقادیر کم FSH می‌تواند نشان دهد که:

• در بدن زن، تخمک تولید نمی‌شود.
• هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز که مراکز کنترل هورمون در مغز هستند، به درستی کار نمی‌کنند.
• یک تومور در توانایی مغز در کنترل تولید FSH مشکل ایجاد می‌کند.

همچنین لازم است بدانید استرس و کمبود وزن شدید می‌تواند بر مقادیر FSH تاثیر بگذارد.

تداخلات دارویی در تست هورمون FSH

یک مشکل در آزمایش هورمون این است که هورمون‌های فرد در طول ساعت‌ها و روزها در نوسان است. بنابراین، یک نمونه خون و آزمایش آن برای یافتن هورمون‌ها فقط یک «تصویر کلی» از سطح آن‌ها فراهم می‌کند. همچنین برخی داروها می‌توانند بر سطح FSH تاثیر بگذارند. به همین دلیل مهم است که تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. نمونه داروهایی که می‌توانند سطح FSH را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• سایمتیدین (cimetidine)
• کلومیفن سیترات (clomiphene)
• دیجیتالیس (digitalis)
• لوودوپا (levodopa)

داروهایی که سطح FSH را کاهش می‌دهند عبارت‌اند از:

• داروهای مربوط به درمان جایگزینی هورمون
• داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری
• فنوتیازی‌ها (phenothiazines)

مصرف مولتی‌ویتامین‌های حاوی بیوتین یا ویتامین B7 نیز ممکن است در دقت آزمایش FSH تاثیر بگذارد. پزشکان معمولا توصیه می‌کنند حداقل ۱۲ ساعت قبل از آزمایش از مصرف این مکمل‌ها خودداری کند.

قبل از آزمایش هورمون FSH پزشک چه چیزی را باید بداند؟

همان‌طور که مطرح شد قبل از انجام آزمایش هورمون، حتما پزشک خود را در جریان داروهایی که مصرف می‌کنید قرار دهید تا تفسیر نتایج آزمایش به درستی انجام شود و پزشک نیز در صورت لزوم به شما خواهد گفت برای انجام آزمایش، مصرف کدام‌یک از داروهای خود را متوقف کنید. همچنین اگر به مشکلات زیر دچار هستید حتما پزشک را در جریان بگذارید:

• بیماری تیروئید کنترل نشده
• تومورهای هورمونی
• کیست‌های تخمدان
• خونریزی واژینال غیرمعمول

این شرایط ممکن است با سطح FSH مرتبط باشد.

خطرات آزمایش FSH چیست؟

هر آزمایشی می‌تواند کمی خطر به همراه داشته باشد. خطرات جزئی این آزمایش عبارت‌اند از:

• غش کردن در هنگام مشاهده خون
• سرگیجه
• احساس سبکی سر
• عفونت
• کبودی
• خونریزی
• درد
• قرمزی در ناحیه نمونه‌گیری

نتایج آزمایش FSH
نتایج آزمایش FSH به صورت عددی و به صورت mIU/mL گزارش می‌شود. دامنه سالم FSH بسته به سن شما و اینکه آیا قاعدگی را تجربه می‌کنید یا یائسه شده‌اید متفاوت است. سطح FSH بالا یا پایین برای تشخیص پزشک کافی نیست. او برای تشخیص، نیاز به اندازه‌گیری هورمون‌های LH، تستوسترون و استروژن دارد. سطح نرمال FSH در زنان عبارت است از:

قبل از بلوغ: ۰ تا ۰.۴ mIU/mL
در دوران بلوغ: ۳.۰ تا ۰.۱ mIU/mL
زنانی که هنوز قاعده می‌شوند: ۷.۴ تا ۵.۲۱ mIU/mL
بعد از یائسگی: ۸.۲۵ تا ۸.۱۳۴ mIU/mL

تغییرات FSH در سیکل قاعدگی و اختلالات آن در ناباروری
سطح FSH در زنان در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند. بالاترین میزان FSH، درست قبل از آزاد شدن تخمک توسط تخمدان اتفاق می‌افتد که به آن، تخمک‌گذاری گفته می‌شود. مقدار بیش‌ازاندازه و بسیار کم آن باعث ناباروری در زنان می‌شود. وقتی سطح FSH به‌طور غیرطبیعی زیاد است، دلیل آن این است که تخمک با سطح طبیعی FSH بالغ نمی‌شود. بدن سعی خواهد کرد با افزایش FSH مشکل را برطرف کند. با استفاده از روش IVF یا داروهای باروری تزریقی، هورمون FSH برای تحریک تخمدان‌ها تزریق می‌شود. برای تزریق دارو نیز نیاز نیست که از منزل خارج شوید و در محیط آلوده مراکز درمانی معطل بمانید. شما می‌توانید از خدمات تزریقات در منزل مجموعه هومکا استفاده کنید.

اگر تخمدان‌های شما به FSH طبیعی شما پاسخ نمی‌دهند، بعید است که به FSH تزریق‌شده نیز پاسخ دهند. در زنی که ذخیره تخمدان خوبی دارد، تزریق FSH منجر به رشد تخمک قوی در تخمدان‌های وی خواهد شد. در زنی که دارای ذخیره تخمدان ضعیف است، تخمدان‌ها نیز پاسخ نمی‌دهند. با این حال، سطح بالای FSH لزوما به این معنی نیست که شما نمی‌توانید با تخمک‌های خود باردار شوید. ممکن است فقط لازم باشد پزشک پروتکل دیگری را امتحان کند.

اطلاعات تکمیلی درباره تست هورمون FSH در زنان
سطح FSH هنگامی‌که به‌تنهایی بررسی می‌شود اطلاعات زیادی نمی‌تواند به پزشک شما بدهد. درنتیجه، سطح FSH باید در کنار سطح استروژن و LH بررسی شود. همچنین، اگرچه سطح بالای FSH ممکن است شانس کمتری برای موفقیت در درمان باروری را نشان دهد، اما داشتن سطح FSH طبیعی تضمین نمی‌کند که درمان به راحتی انجام شود. وقتی نوبت به ارزیابی ذخایر تخمدان می‌رسد، آزمایش FSH بهترین روش نیست اما پزشک می‌تواند برای شما تعیین کند که چه نوع آزمایش ممکن است برای شرایطتان مناسب باشد.

مراحل انجام آزمایش تستوسترون
آزمایش تستوسترون، یک آزمایش خون ساده است. زنان در طول روز نوسانات سطح تستوسترون را تجربه می‌کنند. به همین دلیل لازم است ارزیابی سطح تستوسترون در زنان صبح‌ها که سطح تستوسترون در بالاترین حد خود قرار دارد انجام شود. علاوه بر این، سطح تستوسترون زنان در طول چرخه قاعدگی در نوسان است و بنابراین می‌توان انتظار داشت که نتایج تستوسترون در مراحل مختلف چرخه قاعدگی نتایج مختلفی داشته باشد.

با این حال، از آنجاکه آزمایشات تستوسترون فقط برای شناسایی سطح غیرطبیعی تستوسترون در زنان مفید است، بعید به نظر می‌رسد نوسانات ناشی از مراحل مختلف چرخه قاعدگی به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند بر تفسیر بالینی نتایج آزمایش تاثیر بگذارد. همچنین اگر علائم زیر را داشته باشید، پزشک، شما را معاینه بدنی نیز خواهد کرد:

آکنه غیرطبیعی صورت
رشد غیرطبیعی مو بر روی لب و چانه (پرمویی)
کم‌پشتی موی سر یا کچلی غیرطبیعی سر

عوامل احتمالی تداخل دارویی و آزمایشگاهی در آزمایش تستوسترون
قبل از آزمایش، پزشک ممکن است از شما بخواهد که مصرف هر دارویی که می‌تواند بر سطح تستوسترون شما تاثیر بگذارد، قطع کنید. برخی از داروهایی که می‌توانند به‌طور مصنوعی سطح تستوسترون شما را افزایش دهند عبارت‌اند از:

استروئیدها (steroids): سطح تستوسترون می‌تواند پس از قطع این داروها به سرعت کاهش یابد
باربیتورات‌ها (barbiturates)
داروهای ضدتشنج (anticonvulsants)
داروهای آندروژن یا استروژن (androgen or estrogen therapies)
همچنین، برخی از داروها، ازجمله مواد افیونی، می‌توانند به‌طور مصنوعی سطح تستوسترون شما را کاهش دهند. بنابراین، اگر از داروهای بالا استفاده می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید نتایج دقیقی از آزمایش خود به دست آورید.

دلایل احتمالی افزایش و کاهش تستوسترون
بیماری‌های مختلف یا اختلالات هورمونی می‌توانند باعث تغییرات هورمونی در زنان شوند. شایع‌ترین علل سطح بالای تستوسترون در زنان هیرسوتیسم (پرمویی)، سندرم تخمدان پلی کیستیک و هیپرپلازی مادرزادی آدرنال است.

1. هیرسوتیسم

هیرسوتیسم یک بیماری هورمونی در زنان است که باعث رشد موهای ناخواسته، به ویژه در پشت، صورت و قفسه سینه می‌شود. میزان رشد موهای بدن بسیار وابسته به ژنتیک است اما این وضعیت در درجه اول به دلیل عدم تعادل هورمون‌های آندروژن ایجاد می‌شود.

2. سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی دیگر از اختلالات هورمونی است که به دلیل وجود بیش از حد هورمون‌های آندروژن در زنان ایجاد می‌شود. اگر به PCOS مبتلا هستید، ممکن است علائمی مانند دوره‌های قاعدگی نامنظم یا طولانی مدت، رشد ناخواسته موی بدن و بزرگ شدن تخمدان بدون عملکرد صحیح را تجربه کنید. سایر عوارض رایج PCOS عبارت‌اند از:

ناباروری
سقط جنین
دیابت نوع ۲
چاقی
سرطان آندومتر رحم
3. هیپرپلازی مادرزادی آدرنال

هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) نوعی اختلال است که به‌طور مستقیم بر غدد فوق کلیه و تولید هورمون‌های بدن تاثیر می‌گذارد. در بسیاری از موارد ابتلا به این بیماری، بدن بیش از حد آندروژن تولید می‌کند. علائم رایج این اختلال در زنان عبارت‌اند از:

ناباروری
خصوصیات مردانه
ظاهر شدن زودرس موهای ناحیه تناسلی
آکنه شدید

آزمایش‌های تکمیلی تستوسترون
بر اساس نتایج آزمایش تستوسترون خود ممکن است به انجام آزمایش‌های زیر نیز نیاز داشته باشید:

آزمایش ۱۷- هیدروکسی پروژسترون (17-hydroxyprogesterone): این آزمایش هیپرپلازی مادرزادی آدرنال را تشخیص می‌دهد.
آزمایش آندروستندیون (Androstenedione): این آزمایش، چگونگی عملکرد غدد فوق کلیه و تخمدان‌ها را بررسی می‌کند.
آزمایشDHEAS: در این آزمایش، مشکلات یا تومور غدد فوق کلیه بررسی می‌شود.
آزمایش استروژن: سطح استروژن را اندازه‌گیری می‌کند و می‌تواند به تشخیص ناباروری یا یائسگی کمک کند.
هورمون محرک فولیکول (FSH) یا هورمون لوتئینه‌کننده (LH). این آزمایش‌ها باروری در زنان و بلوغ در دختران را ارزیابی می‌کنند.
آزمایش پرولاکتین (Prolactin): این آزمایش، ترشحات پستان، از دست رفتن دوره‌های قاعدگی، ناباروری یا میل جنسی کم در زنان را تشخیص می‌دهد.

تست هورمون استروژن: کاربرد
اگر پزشک شما باید بررسی کند که آیا ممکن است به بیماری ناشی از مقدار زیاد یا کم استروژن مبتلا باشید، ممکن است به شما توصیه کند که یک تست استروژن انجام دهید. این تست یک آزمایش خون ساده است و می‌تواند سه نوع استروژن را اندازه‌گیری کند:

استرون یا E1، هورمون اصلی زنان پس از یائسگی است.
استرادیول یا E2، هورمون اصلی زنان هنگامی‌که باردار نیستند.
استریول یا E3، هورمونی که زنان در بارداری بیشتر تولید می‌کنند.
پزشک ممکن است آزمایش استرادیول یا استرون را برای علائم زیر تجویز کند:

خونریزی واژن پس از یائسگی
مشکلات مربوط به دوره‌های قاعدگی
ناباروری
علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و قاعدگی نامنظم
اگر برای درمان علائم یائسگی تحت هورمون درمانی هستید، ممکن است پزشک آزمایش E1 یا E2 را به شما بدهد تا ببیند روند درمان چقدر خوب است. دختراني كه اندام‌های جنسي آن‌ها زودتر يا ديرتر از حد طبيعي رشد می‌کند نيز ممكن است از نظر سطح E1 و E2 مورد آزمايش قرار گيرند.

پزشکان معمولا E3 را در دوران بارداری اندازه‌گیری می‌کنند. سطح غیرطبیعی استریول ممکن است نشانه‌ای از مشکلات در سلامت کودک باشد اما برای اطمینان از این مسئله، لازم است آزمایشات بیشتری انجام دهید.