کیسه ادرار چیست؟
کیسه ادرار از یک کیسه به همراه تیوب تشکیل شده است و یک سوکت کوچک در انتهای تیوب قرار دارد که به واسطه آن، کیسه ادرار تخلیه میشود. سوندی که به کیسه ادرار متصل میشود یک لوله پلاستیکی انعطاف پذیر است که از طریق آلت تناسلی به مثانه وصل شده و ادرار را تخلیه میکند. مثانه یک اندام بادکنکی شکل است که ادرار را در خود نگه میکند. یک سر کاتتر داخل مثانه و سر دیگر به کیسه ادرار متصل میشود.
موارد استفاده از کیسه ادرار
پزشک ممکن است به دلایل مختلفی برای فرد، استفاده از کیسه ادرار را توصیه کند:
انسداد مجرای ادرار، لوله ای است که ادرار را از مثانه خارج می کند.
آسیب به مجرای ادراری.
بیماری پروستات در مردان.
نقایص هنگام تولد در دستگاه ادراری.
سنگ کلیه، حالب یا مثانه.
ضعف مثانه یا آسیب عصبی.
تومورهای دستگاه ادراری یا اندامهای تولید مثل.
همچنین ممکن است به دلیل مراقبتهای بهداشتی فرد نیاز به کیسه ادرار داشته باشد:
برای اندازه گیری دقیق میزان تولید ادرار در افراد مبتلا به بیماری بحرانی.
تخلیه مثانه قبل، حین یا بعد از جراحی شخص.
در هنگام زایمان، تخلیه مثانه زنان پس از بی حسی اپیدورال.
جهت تزریق مستقیم دارو به مثانه شخص.
برای معالجه شخصی که بی اختیاری ادرار دارد.
انواع کیسه ادرار
کیسه ادرار متصل به پا
ادرار از مثانه شما وارد کیسه ادرار متصل به ران شما میشود.این کیسه تمام روز به شما متصل خواهد شد. می توانید آزادانه با آن حرکت کنید، حتی می توانید کیسه را زیر دامن ، لباس یا شلوار پنهان کنید. کیسه ادرار در اندازه و سبک های مختلفی ارائه می شوند. در شب ، شما نیاز به استفاده از یک کیسه ادرار قابل اتصال به تخت خواب با ظرفیت بیشتری دارید.
کیسه ادرار متصل به پا را در کجا قرار دهیم؟
میتوانید کیسه ادرار متصل به پا را با بندهای ولکرو یا الاستیک به ران خود در زیر شلوار و یا دامن بچسبانید. اطمینان حاصل کنید که کیسه همیشه از مثانه شما پایین تر است. این باعث می شود تا ادراری که در مجاری ادرار شما درجریان است به مثانه شما بازنگردد و از عفونت های احتمالی ناشی از آن جلوگیری شود.
کیسه ادرار متصل به پا
کیسه ادرار دولیتری
این نوع کیسه ادرار برای زمانی کاربری دارد که بیمار به دلیل مصرف داروهای ضد التهابی یا کاهنده فشار خون به کرات نیاز به دفع ادرار پیدا می کند و چون در اکثر مواقع مخاطبین این نوع از کیسه ها، بیماران مسن و یا افرادی هستند که ممکن است در اغماء یا بیهوشی به سر ببرند، طراحی کیسه به صورتی است که قابل اتصال به تخت بیماران باشد. همچنین در طراحی این کیسه ها به منظور سهولت در تخلیه و عدم ایجاد الودگی های محیطی ناشی از آن از شیر تخلیه برای این کیسه ها استفاده شده است.
کیسه ادرار مردانه و کیسه ادرار زنانه
شاید چیزی که این دو مدل کیسه ادرار را از هم متمایز میکند، نحوه استفاده و جایگذاری کیسهها است. سوند به کار رفته در کیسه ادرار مورد استفاده آقایان و خانمها با توجه به دستگاه تناسلی هر جنسیت ساخته شده است.در زنان به واسطه کوتاهی مجاری میز راهی، طول و قطر لوله سوند به طور کاملا معنی داری از سوند های مورد استفاده در بیماران مرد کوتاه تر است. به علاوه اینکه در مسیر مجاری ادراری مردان وجود غده پروستات به سبب آسیب پذیر بودن به کارگیری سوند های خشک با قطر زیاد را به صورت کلی منتفی می کند.
کیسه ادرار مسافرتی
این کیسهها که به فرم لوله ادرار مردانه یا زنانه ساخته شده برای معمولین، بیماران بستری و بخشهای اورولوژی، دیالیز، ایزوله در بیمارستانها، اورژانس ها و… مورد استفاده قرار میگیرد. در داخل این کیسهها اغلب یک دستمال جاذب ضخیم وجود دارد که برای جذب ادرار داخل کیسه قرار گرفته است. نمونه این کیسه را در برانکارد میتوانید مشاهده کنید.
نحوه استفاده کیسه ادرار برای خانمها
1.وسایل مورد نیاز را آماده کنید.
قبل از قرار دادن سوند تمام وسایل از جمله دستکش، کرم روان کننده و یا هر وسیله دیگری که ممکن است به آن نیاز پیدا کنید، آماده کنید. بعد از بازکردن کاتتر اطمینان حاصل کنید بخشی از کاتتر را در دست گرفتید که بیرون از بدن قرار میگیرد. چرا که اون بخش از کاتتر که داخل بدن قرار میگیرد نباید آلوده شود.
2.دستانتان را کامل و به طور دقیق بشویید و سپس کاملا خشک کنید.
3.ناحیه تناسلی را به طور کامل بشویید.
ناحیه تناسلی را به طور کامل شستشو دهید تا آلودگی و عفونت از ناحیه مدفوع به ناحیه تناسلی نفوذ نکند. مجرای ادرار را به طور کامل شسته و با یک حوله تمیز خشک کنید. اگر خودتان میخواهید سونداژ کنید، میتوانید از آیینه استفاده کنید.
4.کاتتر را وارد کنید.
مقداری کمی روان کننده را به سر سوند بزنید. نفس عمیق بکشید و با یک دست مجرای ادرار را نگه داشته و با دست دیگر سوند را با یک فشار ملایم به داخل مجرا فرو کنید. سعی نکنید به زور فشار وارد کنید. شاید کمی دردناک باشد اما با کمی تکان و چپ و راست سوند به داخل مجاری وارد میشود.اگر نوک کاتتر قبل از قرار دادن در مجاری به خوبی توسط روان کننده آغشته شده باشد مشکلی از بابت ورود آن نخواهید داشت.
نگران نباشید. تیوب کتتر به مثانه فشاری وارد نخواهد کرد.
5.برای ترشح ادرار آماده باشید.
به محض ورود کاتتر به داخل مجاری، ادرار آزاد میشود. بنابراین پیش از اتصال انتهای کاتتر را به کیسه ادرار وصل کنید و یا به سمت توالت بگیرید. اگر از کیسه ادرار یا سوند اکسترنال استفاده میکنید، حتما در پایینترین ارتفاع قرار دهید تا جاذبه بتواند به خوبی ادرار را به داخل کیسه منتقل کند.
در صورتی که سوند شما یکبار مصرف است، بعد از هر بار استفاده آن را دور بیندازید. نگران نباشید، درآوردن سوند از قرار دادن آن راحتتر است.
نحوه استفاده از کیسه ادرار برای آقایان
از شستشو، رعایت بهداشت، خشک کردن و استفاده از کاتتر در آقایان وخانمها مشترک است. اما تفاوت در نحوه اتصال سوند در آلت تناسلی است. در آقایان آلت تناسلی را در زاویه 90 درجه نسبت به بدن قرار دهید. نفس عمیق بکشید و به کمک دستانتان، کاتتر را با فشار ملایمی وارد کنید. بدنتان را منقبض نکنید. سوند با کمی پیچش به این طرف و آن طرف و فشار ملایم، داخل مجرای فرد خواهد شد. مجرای اداری آقایان طولانیتر از مجرای ادراری بانوان است. بنابراین نگران نباشید، اگرچه ممکن است به نظر برسد بخش زیادی از کاتتر را به داخل مجاری ادرار فرو کردید، با این حال هیچ فشاری به مثانه شما وارد نخواهد شد.
قرار دادن سوند ممکن است گاهی دردناک شود. دست نگه دارید نفس عمیق بکشید و دوباره امتحان کنید. در برخی از مردان، فشار دادن سر آلت تنسلی کمک میکند تا سوند راحتتر وارد شود.
تا چه زمانی کیسه ادرار قابل استفاده است؟
به طور معمول هر کیسه ادرار در طول روز حدود 6 الی 7 مرتبه تخلیه میشود. اگر کیسه ادرار از سوند جدا میشود بهتر است هر زمان که بوی نامطبوع گرفت ان را تعویض کنید.
نحوه تخلیه کیسه ادرار
ابتدا دستانتان را خوب بشویید. با توجه به اینکه کیسه ادرار شما از نوع پایی یا ساده است، آن را در ظرف مخصوص یا کاسه توالت قرار داده و دریچه انتهای کیسه را باز کنید. در برخی از این کیسهها، دریچه به صورت عقب و جلو باز میشود. یعنی باید به سمت جلو یا عقب هل داده شود. در برخی از کیسهها به صورت ساعتگرد باید بچرخانید و در برخی به صورت بیرون کشیدن شیر، دریچه باز میشود. کیسه را خالی کرده و دهانه کیسه را با الکل یا پنبه و گاز تمیز کنید. سپس دهانه را بسته و دوباره به پا بسته و یا به تخت اویزان کنید. دستانتان را به طور کامل بشویید.
نحوه تمیز کردن کیسه ادرار
از آن جایی که احتمال ابتلا به عفونت در ناحیه تناسلی زیاد است باید تیوب و کیسه ادرار بعد از هر بار استفاده تمیز شود. بعد از تعویض کیسه ادرار، اگر کیسه دارای بوی نامطبوع بود بهتر است آن را تعویض کنید. در غیر این صورت میتوانید روشهای زیر را برای شستشوی کیسه به کار بگیرید:
_مخلوطی از سرکه سفید و آب مقطر را ترکیب کرده و محلول را داخل کیسه ریخته و به خوبی بشویید.
_مخلوطی از سفیدکننده با آب را ترکیب کرده و کیسه را بشویید.
به این ترتیب بعد از ضدعفونی کردن کیسه، آن را در هوای آزاد به صورت وارونه قرار دهید و بگذارید خشک شود. دستانتان را به آب گرم و صابون به طور کامل شستشو دهید. زمانی که کیسه خشک شد، آن را در یک کیسه پلاستیکی تمیز قرار دهید تا مجددا آن را استفاده کنید، بعضی از کیسههای ادرار تا یک ماه هم قابل استفاده هستند. در نتیجه به این ترتیب در هزینههایتان صرفه جویی میشود.