تفسیر آزمایش خون

زمانی که شما نتیجه آزمایش خون خود را دریافت می کنید تا زمان مراجعه به متخصص، به این فکر هستید که خودتان نتیجه کلی آزمایش را بدانید. در این صورت لازم است خودتان اطلاعات کلی از آزمایش داشته و نحوه قرائت برگه آزمایش را بدانید این مطلب به شما کمک می کند تا حداقل بتوانید اطلاعات اولیه از آزمایش را به دست بیاورید.

تفسیر آزمایش خون

آزمایش خون از جمله تست های مهم و رایج در آزمایشگاه تشخیص طبی می باشد. آزمایشات خون که پانل های خونی هم گفته می شود، یکی از ابتدایی ترین ابزارهای علم پزشکی در تشخیص بیماری ها هستند. پزشک با کمک یک تست خونی قادر خواهد بود تا علامت های بیماری های خاص، کمبود های تغذیه ای فرد و سطح مواد زائد موجود در خون او را مورد بررسی قرار دهد.

✔ RBC

RBC در آزمایش خون مخفف Red Blood Cell Count می باشد. این سلول های قرمز یا در واقع گلبول های قرمز، در واقع اصلی ترین قسمت خون و عامل رنگ قرمز آن هستند. خود این رنگ قرمز به دلیل وجود ماده ای به نام هموگلوبین است که کمک میکند گلبول قرمز، اصلی ترین وظیفه خود یعنی حمل و نقل اکسیژن و دی اکسید کربن را انجام دهد. مقادی طبیعی بین 4.7 تا 6.1 میلیون در هر میکرولیتر خون است . این مقدار برای خانم ها مقداری کمتر و برای کودکان مقداری بیشتر است .

✔ HCT

مخفف HEMATOCRIT و میزان غلظت گلبول های قرمز خون را نشان می دهد و کاهش آن نشان دهنده کم خونی می باشد و محدوده خطر آن  بالاتر از 60% و پایین تر از 15% می باشد.

✔ MCV

مخفف MEAN CORPOSCULAR VOLUME و نشان دهنده حجم گلبول قرمز می باشد واحد آن فمتو لیتر است و  مقدار نرمال آن 80 الی 96 فمتو لیتر می باشد که اگر از این حد کمتر باشد یعنی گلبول قرمز از نظر اندازه کوچکتر از حد نرمال است که به آن میکروسیت می گویند و دلیل آن می تواند کاهش هموگلوبین  باشد  و اگر از این عدد بیشتر باشد دلیل آن میتواند افزایش هموگلوبین باشد.

✔ MCH

مخفف شده MEAN CORPOSCULAR OF HEMOGLOBIN به میانگین هموگلوبین در سلول گفته می شود که واحد آن پیکو گرم است  و مقدار نرمال آن 27 الی 33 می باشد که باز هم اگر کمتر از این عدد باشد نشان دهنده ی کاهش هموگلوبین که کم خونی است می باشد.

✔ MCHC

مخفف شده MEAN CORPOSCULAR HEMOGLOBIN CONCENTRATION به میانگین غلظت هموگلوبین در سلول گفته می شود که مقدار نرمال آن 33 الی 36 می باشد و اگر عدد به دست آمده کمتر از این مقدار باشد نشان دهنده  کاهش هموگلوبین یا کم خونی می باشد و اگر بیشتر از این مقدار باشد افزایش هموگلوبین را نشان می دهد.

✔ RDW

مخفف و مختصر شده برای RED BLOOD CELL DITRIBUTION WIDTH است. اندازه این عبارت نشاندهنده میزان یکنواختی و یا عدم یکنواختی اندازه گلبولهای قرمز  خون است. که هر چه این عدد کمتر باشد به معنی آن ست که گلبولهای قرمز خون یکدست تر است از نظر اندازه و برعکس اگر این عدد بزرگتر باشد نشانه عدم یک دست بودن گلبولهای قرمز خون است و مرتبط با بعضی بیماری ها ست. برای شک به آنیزوسایتوزیس و پویکیلوسایتوزیس می توانید به سراغ این اندکس گلبول قرمز بروید.

✔ WBC

این سه حرف مخفف (WHITE BLOOD CELL ) و نشان دهنده گلبول خای سفید است اندازه گیزری مقدار گلبول های سفید خون یکی از  روش های اصلی تعیین وجود عفونت در بدن است چون این سلول ها که جزو سیستم دفاعی بدن هستند در شرایط بیماری های عفونی و غیر عفونی واکنش های مختلفی را نشان می دهند. مقادیر طبیعی در بزرگسالان و کودکان بالای 2 سال بین 4.4 تا 11 می باشد و محدوده خطر WBC کمتر از 2500 و بیشتر از 30000 می باشد  که هر کدام نشان دهنده بیماری هایی هستند که گاهی می تواند خطرناک باشد.

✔ PLT

مخفف PLATELET  است و پلاکت ها در روند انعقاد و تشکیل لخته خونی و بند آمدن خون نقش دارند که رنج نرمال آنها بین 150هزار تا 450 هزار می باشد که اگر از این مقدار کمتر باشد دچار خونریزی می شود و خون دیر بند می آید و اگر از این مقدار بیشتر باشد باعث ترومبوز و ایجاد توده در رگ های خونی و باعث بسته شدن عروق و سکته می شود.

✔ HGP

اندازه گیری مقدار کلی هموگلوبین در واقع نشان دهنده گلبول های قرمز است مقدار طبیعی برا آقایان بین 13 تا 18 میلی گرم در هر دسی لیتر و برای خانم ها بین 12 تا 16 میلی گرم در هر دسی لیتر طبیعی محسوب می شود و محدوده خطر هموگلوبین زیر 5 و بالای 20 مقادیر بحرانی به حساب می آیند و نیازمند رسیدگی فوری هستند.

✔ LDL

مخفف لیپوپروتئین با چگالی کم است، که در واقع نوعی کلسترول است که در بدن انسان یافت می‌شود و برای تشخیص آن آزمایش LDL بکار برده می شود. LDL  اغلبکلسترول بد نامیده می‌شود. چرا که مقدار زیاد LDL سبب تجمع کلسترول در شریان‌های شما می‌شود که می‌تواند منجر به حملات قلبی و مغزی شود.

کمتر از 70 مطلوب برای افراد در معرض خطر بسیار بالای بیماری قلبی

کمتر از 100مطلوب برای افراد در معرض خطر بیماری قلبی

100 تا 129 نزدیک به طبیعی

130 تا 159 حد مرزی بالا

160 تا 189 بالا

190 و بالاتر ، بسیار بالا

✔ HDL

آزمایش HDL یا لیپوپروتئین با چگالی بالا میزان کلسترول خوب خون را اندازه گیری می‌کند. کلسترول  یک ماده موم مانند است که در تمام سلول‌های بدن شما وجود دارد.HDL به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود، زیرا حامل لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL)، تری گلیسیریدها و چربی‌های مضر است و آن ها را برای فرآوری به کبد منتقل می‌کند.

برای آقایان  کمتر از 40 مطلوب نیست

برای خانم ها کمتر از 50 مطلوب نیست

50 تا 59 مطلوب

60 و بالاتر بهترین

✔ VLDL

مخفف و مختصر شده VERY LOW DENSITY LIPOPROTEIN است که از دسته خانواده لیپوپروتین ها محسوب می شود (شیلومیکرون- HDL- LDL). شیلومیکرون چربی های غذایی را در خون حمل و نقل می کند درحالی که VLDL چربی های داخلی مخصوصا کلسترول را

✔ HBA۱C

در گلبولهای سرخ انواع مختلفی از هموگلوبین ها وجود دارد که بیشترین غلظت را در افراد بالغ هموگلوبین نوع A تشکیل میدهد اما مقدار کمی از این نوع توسط کربوهیدراتها گلیکوزیله می شود که به آن HBA۱C میگویند این نوع از هموگلوبین در افراد دیابتیک غلظت بیشتری دارد و در واقع نشان دهنده میزان قند خون این افراد طی دو سه ماه گذشته می باشد.

✔ BUN

مخفف و مختصر شده BLOOD UREA NITROGEN است سنجش این پارامتر سرمی برای ارزیابی عملکرد کلیه بسیار مفید است . اوره یک محصول فرعی است که از متابولیسم پروتئین ها در کبد تولید می شود و در واقع ضایعات ناشی از مصرف پروتئین ها بصورت اوره از کلیه ها دفع میگردد بنابراین شاخص خوبی جهت بررسی عملکرد کلیه می باشد.

✔ AST

مخفف و مختصر شده ASPARTATAE TRANSAMINASE است . که یک آنزیم بوده و در بدن در بافتهای مختلف وجود دارد به عنوان مثال این انزیم در کبد – قلب – گلبولهای سرخ و .. وجود دارد. بالا بودن این انزیم در مقادیر غیر طبیعی نشانگر حضور بیماری در فرد است مانند همولیز درون عروقی – آسیبهای کبدی ناشی از هپاتیت و یا کبد چرب – آسیبهای قلبی.

✔ ALT

مخفف و مختصر شده ALANINE TRANSAMINASE است همانند AST یک انزیم محسوب می شود که در همان بافتهایی که AST وجود داد این انزیم نیز حضور دارد و مقادیر بالا ی این انزیم مرتبط است با همان بیماری های که در مورد AST بیان شد.

✔ cr

مخفف Cratinine است و کراتینین  یک ماده زائد است که با تجزیه کراتین عضله تشکیل می‌شود و یکی از موادی است که کلیه‌ها به طور معمول از بدن دفع می‌کنند و مقادیر بالای کراتینین نشان دهنده این است که کلیه شما آسیب دیده و به درستی کار نمی‌کند.

✔ S.G.O.T (AST)

این آنزیم تحت عنوان AST یاد می‌شود که مخفف آسپارات آمینوترانسفراز است.  نوعی آزمایش خون است که بخشی از پروفایل کبد را تشکیل می‌دهد. این آزمایش SGOT یکی از دو آنزیم کبد به نام ترانس آمیناز سرم گلوتامیک اوگزالواستیک را اندازه می‌گیرد.

✔ S.G.P.T (ALT)

 آزمایش ALT یا آلانین آمینوترانسفراز، برای اندازه گیری سطح ALT خون به کار می رود. این آزمایش با عنوان SGPT هم شناخته می شود. ALT آنزیمی است که توسط سلول های کبدی ساخته می شود.

✔ T3

مخفف Triiodothyronine است و هدف از انجام این آزمایش، کمک به ارزیابی عملکرد غده تیروئید، تشخیص اختلالات غده تیروئید، پایش درمان بیماران مبتلا به کم کاری و یا پرکاری تیروئید است.

✔ T4

مخفف Thyroxine، تیروکسین است و هدف از انجام این آزمایش، کمک به ارزیابی عملکرد غده تیروئید، تشخیص اختلالات غده تیروئید، تشخیص کم کاری مادرزادی غده تیرویید در نوزادان، پایش درمان بیماران مبتلا به کم کاری و یا پرکاری تیروئید است.