آنتی‌بادی ضد آنتی‌ژن هسته‌ای قابل استخراج (Anti-ENA) و Anti-Jo-1

🧬 آنتی‌بادی ضد آنتی‌ژن هسته‌ای قابل استخراج (Anti-ENA) و Anti-Jo-1

🔹 مقادیر طبیعی

نتیجه طبیعی: منفی

🔹 کاربرد آزمایش

آزمایش Anti-ENA برای کمک به تشخیص بیماری‌های خودایمنی از جمله:

• لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE)

• بیماری بافت همبند مختلط (MCTD)

• و به‌صورت غیرمستقیم برای افتراق سایر بیماری‌های روماتیسمی و کلاژنی

🔹 توضیح آزمایش

آنتی‌بادی‌های Anti-ENA زیرگروهی از آنتی‌بادی‌های ضد هسته‌ای (ANA) هستند که بر ضد آنتی‌ژن‌های هسته‌ای خاصی عمل می‌کنند. این آنتی‌ژن‌ها ترکیباتی از RNA و پروتئین هستند و از تیموس با استفاده از محلول‌های بافر سالینی استخراج می‌شوند؛ به همین دلیل به آن‌ها آنتی‌ژن‌های استخراج‌شونده با سالین (Extractable Nuclear Antigens) گفته می‌شود.

از رایج‌ترین ENAها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Anti-Sm (Smith): در حدود ۳۰٪ بیماران مبتلا به SLE و ۸٪ بیماران مبتلا به MCTD مشاهده می‌شود.

• Anti-RNP: در تقریباً ۱۰۰٪ بیماران مبتلا به MCTD و حدود ۲۵٪ بیماران مبتلا به SLE، لوپوس دیسکوئید و اسکلروز سیستمیک پیشرونده (اسکلرودرما) دیده می‌شود. تیتر بالای Anti-RNP نشانه‌ی قوی MCTD است.

• Anti-Jo-1: آنتی‌بادی علیه آنزیم هیستیدیل ترانسفرسنتاز است که در بیماران مبتلا به فیبروز ریوی خودایمن و در درصدی از مبتلایان به میوزیت خودایمن بدخیم یافت می‌شود.

• Anti-SS-A (Ro) و Anti-SS-B (La): برای ارزیابی و تشخیص سندروم شوگرن (Sjögren’s Syndrome) به‌کار می‌روند.

🔹 روش انجام و مراقبت‌های بیمار

قبل از نمونه‌گیری

• روش انجام آزمایش را برای بیمار توضیح دهید.

• این آزمایش نیازی به ناشتایی ندارد.

هنگام نمونه‌گیری

• یک لوله درپوش قرمز از خون وریدی پر کنید.

پس از نمونه‌گیری

• محل خون‌گیری را با گاز یا پانسمان فشاری بپوشانید.

• از عدم خونریزی و عفونت در محل خون‌گیری اطمینان حاصل کنید.

• توجه داشته باشید که بیماران مبتلا به بیماری‌های خودایمن ممکن است سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند.

🔹 تفسیر و اهمیت بالینی نتایج

فقدان Anti-Sm و وجود Anti-RNP در سرم، به افتراق MCTD از SLE و سایر بیماری‌های خودایمن کمک می‌کند.

🔹 آزمایش‌های مرتبط

• ANA: آنتی‌بادی کلی علیه اجزای هسته‌ای، اغلب در SLE مثبت است.

• Anti-dsDNA: برای تأیید و تشخیص قطعی SLE به‌کار می‌رود.

🔹 جمع‌بندی

آزمایش Anti-ENA یکی از ابزارهای مهم در تشخیص بیماری‌های خودایمن به‌ویژه لوپوس، MCTD و میوزیت‌هاست. تشخیص به‌موقع و تفسیر صحیح نتایج توسط پزشک متخصص، نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت آسیب‌های بافتی و اندامی دارد.