مقدمه:
فشار خون یکی از مهم‌ترین علائم حیاتی بدن است که وضعیت سلامت قلب و عروق را مشخص می‌کند. افزایش یا کاهش غیرطبیعی فشار خون می‌تواند نشانه خطر باشد و منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. در این مقاله درباره فشار خون بالا و پایین، علل، علائم و روش‌های مدیریت آن توضیح می‌دهیم.
- فشار خون چیست؟
فشار خون نیرویی است که خون هنگام پمپاژ از قلب به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند. این میزان در دو مرحله اندازه‌گیری می‌شود:
– سیستولیک: فشاری که خون هنگام انقباض قلب وارد می‌کند.
– دیاستولیک: فشاری که در حالت استراحت قلب وجود دارد.
مقادیر طبیعی فشار خون:
– نرمال: کمتر از 120/80 میلی‌متر جیوه.
– مرحله پیش‌فشار خون: بین 120-139 سیستولیک یا 80-89 دیاستولیک.
– فشار خون بالا: بیشتر از 140/90 میلی‌متر جیوه.
2. علل افزایش فشار خون:
فشار خون اولیه (بدون علت مشخص):
– ژنتیک و عوامل ارثی
– سبک زندگی ناسالم
فشار خون ثانویه (ناشی از مشکلات پزشکی):
– بیماری کلیه.
– اختلالات تیروئیدی.
– مصرف نمک زیاد و رژیم غذایی پرچرب.
– مصرف داروهای خاص.
3. علائم فشار خون بالا و پایین
فشار خون بالا (هیپرتانسیون):
– سردرد شدید.
– گیجی و سرگیجه.
– تاری دید.
– درد در قفسه سینه.
فشار خون پایین (هیپوتانسیون):
– احساس ضعف و خستگی.
– غش یا بی‌حالی.
– پوست سرد و مرطوب.
– تپش قلب.
4. روش‌های کاهش و افزایش فشار خون
کاهش فشار خون بالا:
– کاهش مصرف نمک.
– افزایش فعالیت فیزیکی.
– مصرف سبزیجات و مواد غذایی حاوی پتاسیم.
– درمان دارویی تحت نظر پزشک.
درمان فشار خون پایین:
– مصرف آب بیشتر.
– نمک بیشتر به رژیم غذایی اضافه کنید.
– پرهیز از تغییر وضعیت ناگهانی بدن (مثلاً از حالت نشسته به ایستاده).
5. چرا باید فشار خون را کنترل کنیم؟
عدم کنترل فشار خون می‌تواند منجر به:
– سکته مغزی و قلبی.
– نارسایی کلیه.
– آسیب به عروق شبکیه چشم.
نتیجه‌گیری
مدیریت فشار خون با استفاده از تغییر سبک زندگی و پایش مداوم می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های جدی کمک کند. مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های دوره‌ای، کلید سلامت قلب و عروق است.
