آزمایش تشخیصی آمیلاز
مقدار طبیعی
بالغین : dl واحد سوموگی 60-120 یا UL220-30 (واحد SI )
نوزادان : UL6-65
ممکن است در حاملگی طبیعی و در افراد مسن تر مقادیر کمی افزایش یابند.
مقادیر بحرانی
حداقل سه برابر بیشتر از حد بالای مقدار طبیعی (بسته به روش ازمایش )
کاربرد
این آزمایش برای تشخیص و کنترل دوره ی بالینی پانکراتیت استفاده میشود مکررا برای بیماران دچار درد حاد شکمی درخواست میگردد .
توضیح آزمایش
آزمایش آمیلاز سرم به سادگی و اسانی انجام میشود و حساس ترین ازمایش برای پانکراتیت است . به طور طبیعی امیلاز از سلول های اسینار پانکراسی به مجرای پانکراس و سپس به دئودنوم تشریح میشود . در روده ی باریک به کاتابولیسم کربوهیدرات ها به اجزای قندی ساده ان ها کمک میکند . اسیب به سلول های اسینار پانکراسی (همانند پانکراتیت) یا انسداد جریان مجرای پانکراس (همانند کارسینومای پانکراسی یا سنگ مجرای صفراوی ) موجب بیرون ریختن این انزیم به سیستم لنفاوی داخل پانکراسی و پریتونئوم میشود . رگ های خونی که پریتونئوم را تخلیه و لنف را جذب میکند . امیلاز اضافی را برمیدارند تا 12 ساعت پس از شروع بیماری افزایش غیر طبیعی در سطح سرمی امیلاز رخ میدهد به دلیل اینکه امیلاز سریعا (ظرف 2 ساعت) توسط کلیه پاک میشود . 72-48 ساعت بعد از شروع حمله سطوحی سرمی به حالت طبیعی بر میگردد. پانکراتیت مزمن , انسداد یا نشت مجرای پانکراسی (مانند کیست کاذب) موجب افزایش مزمن سطوح امیلاز سرمی خواهد شد .
گرچه آمیلاز سرم ازمایش حساسی برای اختلالات پانکراس است ولی ازمایش اختصاصی نمیباشد . بیماری های غیر پانکراسی دیگری میتوانند موجب افزایش سطوح امیلاز در سرم شوند . برای مثال طی سوراخ شدن روده امیلاز داخل مجرا به پریتونئوم نشت میکند و توسط رگ های خونی پریتوئن برداشته میشود . این حالت منتج به افزایش سرمی امیلاز میگردد. زخم پپتیک نفوذ کننده به پانکراس هم موجب افزایش سطوح امیلاز خواهد شد . انسداد دئونوم میتواند با افزایش کم اهمیت تری در امیلاز همراه باشد .
به دلیل اینکه غدد بزاقی حاوی امیلاز هستند , در بیماران مبتلا به پاروتیدیت (اوریون) هم افزایش امیلاز رخ میدهد. همچنین آمیلاز در مقادیر کم در تخمدان ها و ماهیچه های اسکلتی هم وجود دارند . حاملگی اکتوپیک و کتواسیدوز دیابتی شدید هم با هایپرامیلازی همراه هستند.
بیماران مبتلا به اختلالات پانکراسی مزمن (مانند پانکراتیت مزمن) که سلول های پانکراسی انها تخریب شده است یا بیماران مبتلا به نکروز پانکراسی خونریزی دهنده ی شدید سطوح امیلاز بالایی ندارند دلیل ان باقی ماندن تعداد کمی سلول پانکراسی است که بتواند امیلاز تولید کند .
عوامل مداخله گر
-
محلول های دکستوز IV میتوانند سطوح امیلاز را پایین بیاورند و موجب یک نتیجه منفی کاذب میشوند.
-
با روش های فعلی ازمایشگاهی لیپمی سرم به طور کاذب امیلاز را کاهش میدهد.
-
امینو سالیسیلیک اسید , اسپیرین , ازاتیوپرین , کورتیکواستروئیدها, دگزامتازون, اتیل الکل , گلوکوکورتیکوئیدها , مواد حاجب ید دار , دیورتیکهای لوپ ( مانند فوروزماید) , متیل دوپا , مسکن های مخدر , قرص های ضد بارداری و پردنیزون داروهایی میباشند که ممکن است موجب سطح سرمی بالای امیلاز شوند.
-
سیترات ها , گلوکز و اگزالات هاداردهایی میباشتد که ممکن است موجب سطح سرمی پایین امیلاز شوند.
