مقدمه
لاكتات دهيدروژناز
* نامهای دیگر آزمایش:
LACTATE DEHYROGENASE, LDH
موارد کاربرد تست: به دنبال ایجاد آسیبهای سلولی و نکروز در برخی سلولها و بافتها این تست انجام میشود.
اساس روش آزمایش:
NAD+ + Lactate LDH H+ + NADH + Pyruvate
کاهش جذب NADH متناسب با فعالیت آنزیم LDH است.
نمونه مورد نیاز در بخش نمونهگیری: خون تام وریدی
نمونه مورد نیاز در بخش فنی: سرم یا پلاسما همراه با هپارین یا EDTA
حداقل مقدار: 500 لاندا
ظرف نمونهگیری: لولههای درب قرمز سیستم خلاء
معیار غیر قابل قبول بودن نمونه: همولیز
يك نوع انزيمي است كه در بافتهاي مختلف ازجمله در قلب يافت ميشود . آنزیم لاکتات دهیدروژناز در بسیاری از بافتهای بدن بویژه قلب – کبد – گویچه های سرخ خون – کلیه ها – عضلات اسکلتی – مغز و ریه ها یافت می شود. از آنجائیکه LDH بطور وسیع در سراسر بدن وجود دارد – سطوح LDH توتال بعنوان یک شاخص اختصاصی برای هیچگونه بیماری خاص ارگانی در نظر گرفته نمی شود.
در تست LDH که بطور روتین از آزمایشگاه ها درخواست می گردد در واقع LDH توتال سنجیده می شود اما در واقع این آنزیم از پنج ایزو آنزیم تشکیل شده است.
LDH-1 اساسا در قلب
LDH-2 مشخصا در سیستم رتیکولو اندوتلیال
LDH-3 بیشتر در ریه ها و سایر بافتها
LDH-4 اغلب در کلیه ها – جفت و پانکراس
LDH-5 اساسا در کبد و عضلات مخطط دیده می شود
در افراد طبیعی LDH-2 بیشترین درصد LDH توتال را تشکیل می دهد.
بیست و چهار تا چهل و هشت ساعت پس از انفارکتوس میوکارد – LDH سرم افزایش یافته و در روزهای دوم تا سوم به حداکثر یا پیک خود میرسد و تقریبا روز پنجم تا دهم به میزان طبیعی خود باز می گردد. بدین ترتیب سطوح LDH سرم خصوصا در تشخیص دیرهنگام بیمارانی که دچار انفارکتوس قلبی شده اند مفید است.بعنوان مثال در بیماری که اظهار می دارد چهار روز پیش درد شدیدی در ناحیه سینه داشته است.
در افراد سالم نسبت LDH-1بهLDH-2 کمتر از یک است.معکوس شدن این نسبت (Flipped LDH) معمولا دوازده تا بیست و چهار ساعت بعد از انفارکتوس حاد ظاهر شده و تقریبا در هشتاد درصد بیماران تا چهل و هشت ساعت باقی می ماند.
در افرادیکه تنها به آنژین قلبی مبتلا می باشند (بدون انفارکتوس قلبی) احتمالا مقادیر LDH بالا نمیرود.
همچنین سنجش LDH در مواقعی که سنجش CPK-MB به آسانی قابل تفسیر نباشد مفید است.
امروزه سنجش تروپونین قلبی I جایگزین این آزمایش شده است.
بطور کلی همانطور که ذکر شد LDH یک تست بسیار غیر اختصاصی است و یک مقدار غیر طبیعی برای آسیب به هیچ ارگان خاصی – اختصاصی نیست.مقادیر نسبی LDH- SGOT- SGPT- بهمراه CPK ممکن است کلیدهائی را برای منابع افزایش LDH فراهم کنند.
افزایش در هردو آنزیم LDH و CPK بهمراه افزایش بیشتر در SGOT نسبت به SGPT در آسیب عضله قلبی یا اسکلتی رخ می دهد.
* مقادیر طبیعی:
U/L 460-230
LDH در آزمایش خون چیست؟
بی‌تردید بسیاری از افراد نمی‌دانند که LDH در آزمایش خون چیست. LDH در آزمایش خون مخفف Lactate Dehydrogenase، که به لاکتات دهیدروژناز معروف است. لاکتات دهیدروژناز نام آنزیمی است که در تمام سلول‌های بدن از جمله قلب، کبد، کلیه‌ها، ریه‌ها، ماهیچه‌ها و سلول‌های خونی یافت میشود و در تولید انرژی بدن نقش دارد. جالب است بدانید که باکتری‌ها نیز این آنزیم را تولید می‌کنند. این آنزیم را در خون با حروف اختصاری LD هم می‌شناسند.
انواع مختلف LDH در آزمایش خون چیست؟
LDH به پنج نوع مختلف در بدن وجود دارد که به آن ایزوآنزیم می‌گویند. تفاوت‌های این پنج دسته در ساختار آن‌هاست. این پنج نوع عبارتند از:
- LDH-1: در گلبول‌های قرمز خون و قلب یافت میشود
- LDH-2: در گلبول‌های قرمز خون و قلب یافت میشود
- LDH-3: در ریه‌ها، پلاکت‌ها، بافت لنفاوی و لوزالمعده یافت میشود
- LDH-4: در کبد و ماهیچه‌های اسکلتی یافت میشود
- LDH-5: در کبد و ماهیچه‌های اسکلتی یافت میشود
LDH در خون
باید بدانید در قسمت مایع خون که همان پلاسما نامیده میشود، مقدار کمی LDH وجود دارد. زمانی که سلولها آسیب می‌بینند یا از بین می‌روند، LDH به درون پلاسما آزاد میشود. میزان LDH در خون، به خودی خود برای شناسایی علت آسیب سلولی یا محل آن کافی نیست و ممکن است با دیگر آزمایش‌های خون برای کنترل شرایطی که منجر به آسیب بافتها میشود، مورد استفاده قرار بگیرد.
LDH در مایعات بدن
زمانی که در قسمتی از بدن التهاب، عفونت و یا آسیبی رخ می‌دهد، در آن قسمت از بدن، مایع جمع میشود. میزان LDH موجود در مایع اندام درگیر شده، در شناسایی علت آسیب، مفید است. برای مثال فردی که دچار مننژیت باکتریایی میشود، مایع مغزی نخاعی وی دارای LDH است که با انجام آزمایش LDH و در کنار سایر آزمایش‌ها می‌توان تشخیص دقیق‌تر داد. همچنین، آزمایش LDH برای تشخیص دقیق‌تر دلیل تجمع مایعات در اندام‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد استفاده LDH در آزمایش خون چیست؟
آزمایش خون LDH به عنوان یک آزمایش غیر اختصاصی شناخته میشود. آزمایش خون LDH ممکن است همراه با آزمایش‌های دیگر از جمله آزمایش CMP یا همان پنل متابولیک جامع، آزمایش ALT، ALP و یا AST تجویز شود. این آزمایش‌ها در کنار آزمایش LDH موجب تشخیص دقیق‌تر آسیب سلولی یا بافتی میشود. با این وجود، آزمایش LDH به طور کلی در شرایط زیر استفاده میشود:
- شناسایی وجود آسیب بافتی حاد یا مزمن و شدت آن
- بررسی شرایطی از جمله کم خونی همولیتیک و مگالوبلاستیک
- بررسی عفونت‌های شدید
- نظارت بر روند شیمی درمانی
- نظارت بر وضعیت تومورهای برخی سرطان‌ها از جمله سرطان تخمدان و بیضه و تومورهای لنفوم، ملانوما لوسمی و نوروبلاستوما
آزمایش LDH بر روی مایعات بدن
آزمایش LDH در ارتباط با مایعات بدن به چند دلیل انجام میشود که عبارتند از:
- بررسی مایع مغزی نخاعی و شناسایی مننژیت ویروسی یا باکتریایی
- بررسی مایع مغزی نخاعی در تومورهای مغزی، هیدروسفالی، متاستاز سیستم عصبی مرکزی وایسکمی مغزی
- بررسی مایع پلورال برای تمایز بین اگزودا و ترانسودا
- بررسی مایع پریتوئن برای تشخیص دقیق‌تر و تمایز بین پریتونیت خود به خودی باکتریایی و پریتونیت ثانویه باکتریایی
دلایل افزایش LDH در آزمایش خون چیست؟
میزان LDH در خون با تخریب سلولها افزایش پیدا می‌کند. بنابراین افزایش میزان آن در خون علامت آسیب در بافتها و سلولها است. همچنین، LDH بالا در خون ممکن است نشانه عدم موفقیت شیمی درمانی در درمان سرطان باشد و در بعضی شرایط مزمن احتمال دارد افزایش آن ادامه پیدا کند. در مواردی که میزان آن به طور غیر طبیعی افزایش پیدا می‌کند، ممکن است علامت یک بیماری حاد و یا نارسایی در چند اندام بدن باشد.
میزان LDH در شرایط مختلفی افزایش پیدا می‌کند که عبارتند از:
- کم خونی همولیتیک
- کم خونی مگالوبلاستیک
- سپسیس
- آسیب حاد عضلانی
- انفارکتوس روده، ریه و قلب
- عفونت‌هایی از جمله HIV، مونونوکلئوز، مننژیت و انسفالیت
- بیماری حاد کلیه
- کمبود اکسیژن
- بیماری حاد کبد از جمله هپاتیت
- شوک شدید
- شکستگی استخوان
-
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- پانکراتیت
- دیستروفی عضلانی
- سرطان لنفوم، بیضه و دیگر سرطان‌ها
- مصرف الکل
- مصرف برخی داروها از جمله آسپرین، ایبوپروفن، آزیترومایسین و غیره
- کم کاری تیروئید
میزان نرمال LDH در آزمایش خون چیست؟
میزان نرمال LDH در خون با توجه به سن افراد متفاوت است. میزان نرمال LDH در نوزادان و کودکان خردسال بیشتر از بقیه افراد است. واحد اندازه‌گیری آن، واحد در لیتر است. جالب است بدانید که میزان این آنزیم در خانم‌ها در طول روز تا 40 درصد افزایش پیدا می‌کند.
میزان نرمال LDH در نوزادان تازه متولد شده تا 10 روزه بین 290 تا 2000 است. در کودکان 10 روزه تا 2 ساله بین 180 تا 430 است. در کودکان 2 تا 12 ساله بین 110 تا 295 است. در افراد بالای 12 سال بین 100 تا 190 است.دلایل کاهش LDH در آزمایش خون چیست؟
میزان پایین LDH در آزمایش خون معمولا نشان دهنده مشکل خاصی در افراد نیست. در موارد نادری افراد با کاهش میزان LDH مواجه می‌شوند.
به طور کلی، دو نوع جهش ژنتیکی موجب پایین آمدن میزان LDH میشود. افرادی که به نوع اول مبتلا هستند، در هنگام ورزش دچار خستگی و درد در ناحیه عضلات می‌شوند. افرادی که به نوع دوم مبتلا هستند، احتمالا هیچ گونه علائمی نخواهند داشت.
همچنین، کاهش LDH بر نحوه تجزیه قند برای انرژی مورد استفاده در سلولها تاثیرگذار است. این عارضه به ویژه بر روی سلول‌های ماهیچه‌ای تاثیر بیشتری دارد.
لازم به ذکر است افرادی که مصرف ویتامین C در رژیم غذایی آن‌ها بیش از حد لازم است، ممکن است با کاهش میزان LDH مواجه شوند.
علائم بالا یا پایین بودن میزان LDH در مایعات بدن
بالا بودن میزان LDH در مایع مغزی نخاعی نشان می‌دهد که مننژیت از نوع باکتریایی است اما پایین بودن میزان آن دقیقا برعکس و علامت مننژیت ویروسی است.
داروهای موثر بر میزان LDH در آزمایش خون
برخی داروها هستند که موجب افزایش میزان LDH در آزمایش خون می‌شوند. برای انجام آزمایش LDH، اگر داروهای زیر را مصرف می‌کنید، حتما با پزشک خود قبل از انجام آزمایش مشورت کنید و بدون مجوز پزشک داروها را قطع نکنید. این داروها عبارتند از:
-
- آسپرین
- استاتین‌ها
- داروهای بیهوشی
- کلشی سین
- مواد مخدر از جمله کوکائین
- کلوفیبرات
- فلوراید
- پروکائین آمید
- میترامایسین
- استروئیدها
ارتباط آزمایش LDH و کرونا
همانطور که در قسمت‌های قبل اشاره شد، آزمایش LDH یکی از آزمایش‌هایی است که در کنار آزمایش‌های دیگر، وجود آسیب در بافتها را مشخص می‌کند. از آنجایی که یکی از دلایل افزایش میزان این آنزیم در خون، انفارکتوس ریه و عفونت‌های شدید است، انجام این آزمایش در تشخیص‌های دقیق‌تر در ارتباط با بیماری کرونا لازم است. افزایش این آنزیم در کنار تست‌های تکمیلی دیگر به تشخیص بیماری‌های نارسایی ریه (COPD) کمک می‌کند.
-
سوالات رایج1. معنای LDH در آزمایش خون چیست؟
LDH مخفف حروف اختصاری Lactate Dehydrogenase و معروف به لاکتات دهیدروژناز است.
2. LDH چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
LDH یا لاکتات دهیدروژناز نام آنزیمی است که در تمام سلول‌های بدن از جمله قلب، کبد، کلیه‌ها، ریه‌ها، ماهیچه‌ها و سلول‌های خونی یافت میشود و در تولید انرژی بدن نقش دارد.
3. موارد استفاده LDH در آزمایش خون چیست؟
شناسایی وجود آسیب بافتی حاد یا مزمن و شدت آن، بررسی شرایطی از جمله کم خونی همولیتیک و مگالوبلاستیک، بررسی عفونت‌های شدید، نظارت بر روند شیمی درمانی، نظارت بر وضعیت تومورهای برخی سرطان‌ها از جمله سرطان تخمدان و بیضه و تومورهای لنفوم، ملانوما، لوسمی و نوروبلاستوما
4. ارتباط کرونا و آزمایش خون LDH چیست؟
افزایش این آنزیم در کنار تست‌های تکمیلی دیگر به تشخیص بیماری‌های نارسایی ریه (COPD) کمک می‌کند.
5. دلایل افزایش LDH در آزمایش خون چیست؟
کم خونی همولیتیک، کم خونی مگالوبلاستیک سپسیس، آسیب حاد عضلانی، انفارکتوس روده، ریه و قلب، عفونت‌هایی از جمله HIV، مونونوکلئوز، مننژیت و انسفالیت، بیماری حاد کلیه، کمبود اکسیژن، بیماری حاد کبد از جمله هپاتیت، شوک شدید، شکستگی استخوان، حمله قلبی، سکته مغزی، پانکراتیت، دیستروفی عضلانی، سرطان لنفوم، بیضه و دیگر سرطان‌ها، مصرف الکل، مصرف برخی داروها از جمله آسپرین، ایبوپروفن، آزیترومایسین و غیره، کم کاری تیروئید
